پرگار

گروه‌های اصلی چریکی که پیش از انقلاب سال پنجاه و هفت در ایران مبارزه مسلحانه در پیش گرفتند، یعنی مجاهد و فدایی، چه نقشی در زمینه‌سازی برای انقلاب ایفا کردند؟ تاثیر آنان بر سیاست امنیتی حکومت چه بود؟

میهمان‌ها: سعید شاهسوندی، عضو پیشین مجاهد احمد پورمندی، عضو پیشین فدایی

در ایران آنچه که تربیت در محیط روحانی خوانده شده، یعنی خانواده‌ای که در آن پدر معمم یا در عبارت رایج آخوند است، سال‌ها به عنوان الگو تبلیغ شده است. تربیت در چنین خانواده‌هایی چگونه است و تا چه حد متمایز از دیگر خانواده‌هاست؟ میهمان‌ها: یاسر میردامادی، مدرس فلسفه و دین امیریحیی آیت‌اللهی،‌ پژوهشگر فلسفه سیاسی

انتخاب کسی که به شدت عمل علیه ایران مشهور است به چه علتی ممکن است مایه مسرت آنها شود؟ میهمان‌ها: عرفان ثابتی، پژوهشگر جامعه شناسی پیمان عارف، تحلیلگر سیاسی

آیا حمایت دولت‌های اروپایی و آمریکا از اسرائیل در جریان جنگ غزه و لبنان، ارزش‌های لیبرال دموکراسی را در نظر شمار زیادی از مردم در کشورهای مختلف بی‌اعتبار نکرده است؟ میهمان‌ها: ملیحه محمدی، تحلیل‌گر سیاسی دامون گلریز، کارشناس روابط بین‌الملل

آیا تحول مفهوم عشق از فردوسی به مولوی و حافظ نادیده می‌ماند؟ میهمان‌ها: احمد کریمی حکاک استاد ادبیات فارسی فرج سرکوهی، منتقد ادبی مخاطبان آنها: علی میر‌شاهی دانش‌آموخته‌ الکترونیک و سهراب سیرت دانش آموخته‌ ادبیات فارسی این برنامه یک بار دیگر پیش از این پخش شده است.

می‌توان سیاست‌های دولت آمریکا را یکی از عوامل موثر در انقلاب ایران شمرد؟ جیمی کارتر با سیاست‌هایی که متفاوت از روسای جمهور پیشین در ایالات متحده بود تا چه حد در انقلاب ایران سهم داشت؟

زیبایی چیست؟ اگر جواب این سوال دشوار است بگویید آیا بوتاکس زیبایی می‌آورد؟ وقتی می‌گوییم چیزی زیباست از چه حرف می‌زنیم و قضاوتمان از کجا می‌آید؟

میهمان‌ها: مهدی پارسا، پژهشگر فلسفه و تاریخ هنر امیر گنجوی، فیلمساز و پژوهشگر تاریخ هنر

بیست سال زندگی به عنوان بانوی اول، ترومای یک انقلاب، مرگ همسر و داغ دو فرزند جوان در تبعید. فرح پهلوی در نقش‌های متفاوت از شهبانو تا مادر و همسر و فعال اپوزیسیونی چگونه بوده؟

این برنامه در نهم آذر ضبط شده است.

میهمان‌ها: سوده راد، فعال برابری جنسیتی فروغ کنعانی، پژوهشگر علوم اجتماعی

احساس ملت‌های عرب نسبت به ایران چیست؟ آن دسته از دولت‌های عربی که با ایران ناهمساز هستند تلاش می‌کنند بر احساسات ضد ایرانی ملت‌های خود تکیه کنند. ولی آیا اعراب نسبت به ایران احساس خصومت می‌کنند؟ یکی از مهمان‌های بحث این هفته در فصل جدید پرگار معتقد است ملت های عرب به ایران علاقه دارند ولی ایرانی ها از این علاقه خبر ندارند.

پرگار این هفته با:

کاملیا انتخابی‌فرد، سردبیر ایندیپندنت فارسی علم صالح، استاد دانشگاه

عوامل موثر در گذار به دموکراسی و استحکام آن در کره جنوبی چه بودند؟

ترامپ حاصل یکی از نوسان‌های معمول در آمریکاست یا آمدن او به معنی شروع تغییراتی‌ است که به آمریکایی متفاوت منجر خواهد شد؟

میهمان‌ها: فرخ نگهدار، تحلیلگر سیاسی آرش آرامش، حقوق‌دان

ادیانی که از ایران برخاسته‌اند یا در ایران سراسری شده‌اند چه شباهت‌هایی دارند؟ می‌توان گفت عناصری در این ادیان، از مانویت تا شیعه و بهاییت، هست که به آنها رنگ و بوی ایرانی می‌دهد؟

میهمان‌ها: فریدون وهمن، تاریخ‌نگار ادیان آرمین لنگرودی، پژوهشگر تاریخ ادیان

نظام‌های سیاسی یا باثبات و مقتدرند یا رو به فروپاشی. در میانه این دو قطب، این نظام‌ها یا می‌توانند گذاری مسالمت‌آمیز از سر بگذرانند یا ناتوان از امکان گذار به سرعت مسیر سراشیب طی می‌کنند. مختصات هر یک از این دو روند چیست؟

میهمان‌ها: تورج اتابکی، پژوهشگر تاریخ اجتماعی حبیب حسینی‌فرد، روزنامه‌نگار

انقلاب فرانسه چگونه انقلابی بود که با گذشت نزدیک به دو و نیم قرن همچنان محل مناقشه کسانیست که آن را آغاز فصلی نو در تاریخ بشر می‌دانند و آنها که میراثش را مخرب و آیده‌ال‌هایش را گمراه‌کننده می‌شمارند؟

میهمان‌ها: بهروز فراهانی، تحلیلگر سیاسی حجت کلاشی، دانش‌آموخته علوم سیاسی

فلسفه در مورد موسیقی چه می‌گوید؟ زبان موسیقی زبانی مفهومی نیست با این حال موسیقی درونی‌ترین حالات بشر را بیان یا خلق می‌کند. چطور؟ میهمان‌ها: حسین حدیثی، آهنگساز و مدرس نظریه موسیقی سجاد سپهری، آهنگساز و پژوهشگر آموزشی

میهمان‌‌ها: سایه اقتصادی‌نیا، منتقد ادبی محمود فلکی، منتقد ادبی

نیهیلیسم یعنی چه؟ خاستگاه سیاسی و اجتماعی آن چه بود و از کجا به مشغله فیلسوف‌ها تبدیل شد؟ رد پای نیهیلیسم در اندیشه ایرانی را در چه چهره‌هایی می‌توان دید؟ میهمان‌ها: سپید بیرشک، پژوهشگر فلسفه آلمانی سروش دباغ، پژوهشگر فلسفه و روانشناسی

آیا زنان رهبران بهتری هستند؟ می‌توان گفت قابلیت‌های زنان آنها را برای هدایت نهادها، شرکت‌ها و کشورها مستعدتر می‌کند و این چیزی است که جوامع معاصر باید با آن کنار بیایند؟ میهمان‌ها: زینب پیغمبرزاده، پژوهشگر مطالعات جنسیت ابراهیم مهاجر، پژوهشگر اجتماعی

جنگ در غزه شکاف در صفوف اپوزیسیون ایرانی را آشکارتر کرده. چرا آنچه در غزه می‌گذرد دفاع از اسرائیل یا محکومیت آن را به بحثی جاری و داغ بین ایرانی‌ها تبدیل کرده؟ میهمان‌ها: رامین پرهام، تحلیلگر سیاسی ایرج مصداقی، تحلیلگر سیاسی

محافظه‌کاری چیست؟ یک فلسفه سیاسی است یا یک منش و روش که می‌تواند با فلسفه‌های گوناگون در آمیزد؟ چرا مفهوم محافظه‌کاری و مصداق‌های آن اغلب مورد بی‌مهری قرار می‌گیرند؟

حیوان آزاری رایج در ایران ناشی از چیست؟ می توان حیوان را واجد حقوق اولیه ای چون حق حیات دانست و می توان حیوان دوستی را معیاری برای سلامت جوامع بشری نامید؟ مهمان‌ها: حسن یوسفی اشکوری؛ پژوهشگر مطالعات اسلامی، جلال ایجادی؛ زیست بوم شناس و عضو حزب سبزهای فرانسه و پژمان اکبرزاده؛ فعال مدنی و مدافع حقوق حیوانات.

ترور فخری‌زاده و هنیه و ضربه‌های امنیتی دیگر به جمهوری اسلامی نه فقط به تاسیسات و عوامل و متحدان بلکه به غرور آن هم آسیب جدی رسانده. چنین وضعیتی به چه پاسخی علیه اسراییل خواهد انجامید؟ مهمان‌های برنامه: رزا پرتو؛ تحلیل‌گر مسائل سیاسی و حمیدرضا عزیزی؛ پژوهشگر روابط بین‌الملل.

عاقبت هنر و ادبیات در دنیایی که بازیگر همه‌فن حریف در آن هوش مصنوعی باشد چه خواهد بود؟ آیا حیطه خلاقیت هنری انسان می‌تواند از هجوم سیل‌آسای هوش مصنوعی جان به در برد؟ میهمان‌ها: علیرضا آبیز، شاعر وحید وحدت، استاد دانشگاه

آیا نفت و گاز در آینده اهمیت خود را حفظ خواهد کرد و کشورهای صادرکننده‌ی آن خواهند توانست جایگاه ژئوپولیتیک خود را نگه دارند؟ مهمان‌های برنامه: جواد کی‌پور؛ کارشناس انرژی و علم صالح؛ استاد دانشگاه.

مشروعیت مفهومی‌ست که در ادوار انتخاباتی در ایران مرتب به آن ارجاع داده می‌شود. ولی آیا فهم واضحی از مشروعیت و حداقلی از توافق بر سر آن وجود دارد تا این حد از ارجاع به آن را موجه سازد؟ مهمان‌های برنامه: جمشید فاروقی؛ پژوهشگر فلسفه سیاسی و امیریحیی آیت اللهی؛ پژوهشگر فلسفه سیاسی.

روانشناسی تا قرن نوزده یک حیطه‌ی دانش مستقل نبود و اغلب فیلسوف‌ها بودند که حرف‌های روانشناسانه می‌زدند. از آن زمان نظریه‌‌پردازان روانشناس با پی‌ریزی مرزهای روانشناسی با دانش‌های، دیگر همواره در پی دفاع از رشته و حرفه‌ی خود بوده‌اند. چرا؟ مهمان‌های برنامه: رضا کاظم‌زاده؛ روانشناس و امانوئل شکریان؛ منتقد فرهنگی.

بالا گرفتن تنش با اسراییل چه تاثیری بر سمت و سوی سیاست در ایران خواهد داشت؟ فضای داخل امنیتی‌تر و سیاست خارجی شرق‌گراتر می‌شود یا مسیر متفاوتی در پیش گرفته می‌شود؟ میهمان‌ها: بابک دربیکی؛ تحلیل‌گر سیاسی و امیرمصدق کاتوزیان؛ تحلیل‌گر سیاسی.

آیا عمر‌بن خطاب مبدع نهی از منکر به شکلی خشک و بنیادگرایانه بود؟ از سوی دیگر، آیا او نبود که دیوان‌سالاری و نظم ونسق امپراتوری اسلامی را بنیاد گذاشت؟ میهمان‌ها: مجیب الرحمان رحیمی؛ پژوهشگر تاریخ اسلام، حسن یوسفی اشکوری؛ پژوهشگر تاریخ اسلام و داریوش محمدپور؛ استاد دانشگاه.

ساده‌زیست بود و پسرانش را وادار کرد در معیشت به او‌ که خلیفه‌ی یک امپراتوری ثروتمند شده بود اتکا نکنند. عمر‌بن‌خطاب چگونه خلیفه‌ای بود؟ میهمان‌ها: مجیب الرحمان رحیمی؛ پژوهشگر تاریخ اسلام، حسن یوسفی اشکوری؛ پژوهشگر تاریخ اسلام و داریوش محمدپور؛ استاد دانشگاه.

لیبرالیسم را اگر بخواهیم بفهمیم باید به آرای جان لاک فیلسوف سده‌ی هفده انگلیس رجوع کنیم. جان لاک چه گفت و اهمیت او در چیست؟ مهمان‌های برنامه: ایقان شهیدی، پژوهشگر اندیشه سیاسی و عباس ولی، استاد علوم سیاسی.

جمهوری اسلامی ایران آرمان فلسطین را آرمان خود می‌داند و می‌گوید تالش برای تحقق آن از اهداف بنیادی‌اش است. ولی جمهوری اسلامی به آرمان فلسطین کمک کرده یا به آن ضربه زده؟ مهمان‌های برنامه: کاملیا انتخابی‌فرد؛ سردبیر ایندیپندنت فارسی و تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه و قیس قریشی؛ تحلیل‌گر جهان عرب.

آنارشیسم چیست؟ حرکت آنارشیستی چه مختصاتی دارد؟ چرا در تاریخ سیاسی ایران به رغم شناخت کم از آنارشیسم، از آن به عنوان ناسزای سیاسی استفاده شده است؟

در فاصله‌ای کوتاه از اعتراضات زن، زندگی، آزادی که به سرکوب شدید معترضان انجامید، اصلاح‌طلب‌ها در تلاشند تا مردم را به پای صندوق‌های رای بکشانند. آیا موفق می‌شوند؟

میهمان‌ها: شیوا محبوبی، فعال سیاسی فرهاد گوهردانی، پژوهشگر مطالعات توسعه

اخلاق انتخاباتی چیست و چه تفاوتی با اخلاق فردی دارد؟ عقل و احساس چه نقشی دارند؟ میهمان‌ها: حسین دباغ، مدرس فلسفه اخلاق پیمان عارف، تحلیلگر سیاسی

دهه‌ی چهل خورشیدی در ایران سال‌های صنعتی شدن و تغییرات بنیادی در بافت اجتماعی و دهه‌ی شکوفایی هنر و ادبیات ایران بود. ولی آیا روندهای این دهه نبود که به انقلاب سال پنجاه و هفت انجامید؟

اگزیستانسیالیسم صاحب یک دستگاه اخلاقی منسجم هست؟ مرام اگزیستانسیالیستی مرامی نخبه‌گرایانه نیست؟ اگزیستانسیالیسم چگونه وارد ایران شد و چه جاذبه‌ای برای روشنفکران ایرانی داشت؟ مهمان‌ها منوچهر حقیقی‌راد و فرهاد سلمانیان.

چه عواملی منجر به شکل‌گیری مضامین اگزیستانسیالیستی در اوایل قرن بیستم شدند؟ آیا می‌توان از آرای متفکرانی چون کی‌یر کگور، هایدگر و سارتر برداشت واحدی در خصوص اگزیستانسیالیسم داشت؟

میهمان‌ها: منوچهر حقیقی‌راد، پژوهشگر فلسفه فرهاد سلمانیان، پژوهشگر فلسفه

آیا موقعیت دین در ایران امروز، برای دینداران نگران‌کننده است؟ مناسبت دین و دینداری با سبک زندگی امروزی در ایران چیست و آیا ایران وارد دوران پسا دینی شده است؟ چه تفاوتی میان «دین مدنی» و دینی که از آن به عنوان «دینِ توده‌ای» یاد می‌شود وجود دارد؟

آیا جریان پادشاهی‌خواه توانسته مخالفان جمهوری اسلامی را با خود همسو کند؟

نگرانی‌ها از نفوذ کلمات و عبارات انگلیسی در زبان فارسی تا چه حد بجاست؟

چه کسی رستگار می‌شود؟ گوش سپردن به یک پیامبر است که مایه‌ی رستگاری می‌شود یا نیک بودن؟

صد سال پیش فاجعه‌ای در امپراتوری عثمانی رخ داد که ارمنی‌ها آن را نسل‌کشی می‌خوانند.

تصوف چه نقشی در سیاست ایرانی بازی کرده است؟

آیا اسرائیل و حماس چیزی به اسم غیرنظامی را به رسمیت می‌شناسند.

آثار به جا مانده از رازی عمدتا در حوزه پزشکی است. پس چگونه می‌توان او را فیلسوف نامید؟

چه عواملی باعث می‌شوند یک فیلم را «فلسفی» بنامیم؟ آیا اصلا سینمای فلسفی در تعریف می‌گنجد؟

چرا جنگ غزه برای فضای فرهنگی و سیاسی آلمان چالش‌برانگیز شده است؟

آیا مبانی دعا ما را به این نتیجه می‌رساند که خدا تغییر‌پذیر و تاثیرپذیر است؟

چه مشابهت‌ها و چه تفاوت‌هایی در گذار کشورهای مختلف به دموکراسی می‌توان یافت؟

عوامل اصلی ثبات دموکراسی در مالزی و خطراتی که آن را تهدید می‌کند چیست؟

از نیمه دوم قرن بیستم بر ترکیه چه گذشت؟ دموکراسی در ترکیه چگونه پا گرفت؟

سلسله بحث‌های پرگار در مورد گذار به دموکراسی: شیلی میهمان‌ها: حبیب حسینی‌فرد و حسن منصور

گذشته جداشدگان از انقلاب به ما چه می‌گوید؟ چرا آنها اغلب بر اساس گذشته خود قضاوت می‌شوند؟

ایران و اسرائیل، برد و باخت‌ها پس از حمله اکتبر حماس به اسرائیل

فلسفه تاریخ و مفاهیمی که ابن خلدون در نوشته‌هایش طرح کرد تا چه حد به کار امروز ما می‌آید؟

آیا تاریخ‌نگاری ایرانی توانسته از بند ناسیونالیسم چند صده‌ اخیر رهایی یابد؟

افغانستان چگونه و از چه زمانی شکل گرفت؟

از ساواک چه می‌دانیم؟ از ساواک در ماه‌ها و سال‌های اول بعد از انقلاب چه باقی ماند؟

ساواک، سازمان اطلاعات و امنیت کشور در ایران پیش از انقلاب، چگونه دستگاهی بود؟

وقتی از هوش مصنوعی می‌ترسیم از چه می‌ترسیم؟ از خودمان یا از چیزی ناشناخته ورای خود ما؟

آیا زمان را ما می‌آفرینیم یا اینکه زمان هست و ما در آن در گذریم؟

آیا می‌شود هنرمند و هنرش را مستقل از هم قضاوت کرد؟

طالبان چگونه ایران را می‌بینند؟ مملکت شیعیان خارج از دین یا متحدی که باید از آن کمک گرفت؟

آیا گذشته چراغ راه آینده است؟ تا چه اندازه از تاریخ می‌توان آموخت؟

آیا تصمیم‌های آیت‌الله خامنه‌ای در تمامی ساروکار نظام، آن را به نظام سلطانی تبدیل کرده؟

آیا شما به آنچه دوگانگی جسم و روح نامیده می‌شود اعتقاد دارید؟

معماری ایرانی دچار سرگشتگی نشده؟ در معماری امروزی ایران چیست که حرف اول را می زند؟

دوتابعیتی‌ها در جدال ایران و غرب مهمان‌ها: ایرج مصداقی و علم صالح

وقت آن نرسیده که پیشمرگه‌ها با سلاح وداع کنند؟

منشا هستی چیست؟ آیا باید در جستجوی آفریننده ای برای هستی بود؟

آیا اینکه زنان در صف اول قربانیان طالب هستند احساس گناه در مردان افغانستان ایجاد می‌کند؟

جمهوری اسلامی از جنبش زن زندگی آزادی چه آموخته؟

گرانی چه بر سر آدم‌ها می‌آورد و چه حس و حالی ایجاد می‌کند؟

وسط‌بازی یعنی چه؟ وسط‌باز نامیدن دیگران چطور در جریان جنبش زن، زندگی، آزادی باب شد؟

با مجاهدین خلق چه رفتاری باید پیشه کرد؟ مهمان‌ها: مریم سطوت و داوود باقروند

آیین بهایی می‌تواند بیش از این گسترش یابد؟

سربازی اجباری یا وظیفه عمومی؛ اثرات آن و ثمرات و مضراتش. سمانه سوادی و پیمان عارف

چرچیل چطور به یک سیاستمدار کارکشته و یک رهبر ثابت‌قدم جنگی تبدیل شد؟

آیا آمریکا با این نقشه وارد مذاکرات دوحه شد که افغانستان را به هر قیمتی رها کند؟

مشروطه به عنوان یک سازوکار در حکمرانی یعنی چه؟ یک مشروطه‌خواه چه نوع نظم سیاسی می‌خواهد؟

عیسی مسیح کی بود و چرا نزد پیروانش چنان جایگاهی یافت که او را پسر خدا نامیده‌اند؟

عیسی مسیح کی بود؟ از شخصیت تاریخی او چه می‌دانیم؟

در تاریخ روانشناسی بعد از زیگموند فروید بیش از هر کس از کارل یونگ نام برده می‌شود. یونگ چه می‌گفت و اختلاف او با فروید برای فهم مقولات روانشناسی چقدر مهم است؟ مهمان های برنامه: ارس نسرین؛ روانشناس و مشاور درمانی و امانوئل شکریان؛ پژوهشگر روانشناسی انتقادی‌.

اسلام در شرایطی وارد ایران شد که با چندین آیین متقدم باید می‌جنگید. زرتشتی، مانوی، بودایی و مسیحیت که در دوره ی ساسانی پیروانی یافته بود. از میان این‌ها، بودائیسم با نسخه ای از اسلام سازگار بود. آیا بودائیسم در آیین‌ها و مناسک اسلام ایرانی به حیات خود ادامه داد؟ مهمان‌های برنامه: مصطفی وزیری؛ مردم‌شناس و رضا حسینی؛ تاریخ‌دان.

در بحث‌های میان مخالفان جمهوری اسلامی تمامیت ارضی به محل مناقشه تبدیل شده. شاید به همین دلیل به تازگی صحبت از یکپارچگی سرزمینی به میان می‌آید. چرا تمامیت ارضی مسئله‌ساز شده و آیا یکپارچکی سرزمینی می‌تواند مسئله را حل کند؟ مهمان‌های برنامه: عبدالله مهتدی؛ رهبر حزب کومله‌ی کردستان ایران و عباس جوادی ؛ پژوهشگر تاریخ ایران.

قدرت و میزان تاثیرگذاری آنچه که شهروندخبرنگار نامیده می‌شود در جریان جنبش زن زندگی آزادی بود که به نمایش گذاشته شد. شهروندخبرنگار چه فرصت‌هایی ایجاد می‌کند و چه خطراتی می‌آفریند؟ مهمانان این برنامه: رضا دقتی؛ عکاس‌خبرنگار و فرزاد صیفی‌کاران؛ روزنامه‌نگار.

مردم دل و دماغ ندارند. این را حتما در ایران یا در مورد ایرانی‌ها کم نشنیده‌اید. آیا جانب تراژیک زندگی برای ایرانی‌ها جذابیت بیشتری دارد و منظر کمیک زیست انسانی غالبا فراموش می‌شود؟ مهمان‌های برنامه: محمود فرجامی؛ طنزپرداز و پویا قدوسی؛ استاد دانشگاه هستند

آیا از جنبش زن زندگی آزادی مراقبت شده؟ آنچه در آن امیدبخش بود حفظ شده؟ جوان‌هایی که در کف خیابان این جنبش را آغاز کردند از تحرکاتی که برای شکل‌دهی به آلترناتیو جمهوری اسلامی به ویژه در خارج صورت گرفته دلگرمی می‌گیرند؟ مهمان‌های برنامه: شهریار آهی و نازیلا گلستان هر دو فعال سیاسی.

آیا ایران در منطقه سیاست جدیدی پیشه کرده؟ آنچه که بازوی بلند ایران از لبنان و سوریه تا افغانستان و آسیای میانه نامیده می‌شد‌ حال چگونه به کار گرفته می‌شود؟ مهمان‌های برنامه: حمیدرضا عزیزی؛ پژوهشگر روابط بین‌الملل و نجاح محمدعلی؛ تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه.

آیین‌های ایرانی در دوران ساسانی چقدر موثر بود در شکل دادن به جایگاه علی‌ابن‌ابی‌طالب به عنوان امام اول شیعیان و سپس به مثابه‌ی کالبدی که نور خدایی در آن تجلی یافته و در فرزندانش تداوم یافته؟ آیا شیعه‌ای که امام علی و فرزندانش در کانون قرار دارند را نمی‌توان اسلام ایرانی نامید؟ مهمان‌های این برنامه: حسن یوسفی اشکوری؛ پژوهشگر تاریخ اسلام، محمدالله صخره؛ محقق اصول فقه حنفی و محسن بنایی؛ پژوهشگر عصر آغازین اسلام.

علی‌ابن ابی‌طالب که بود؟ حکمرانی او برای مسلمین که دچار چند دستگی شده بودند چه در پی داشت؟ چرا در تشیع جایگاهی والا یافت و در بعضی از آیین‌های ایرانی خصایص فوق انسانی به او نسبت داده شد؟ مهمان‌های این برنامه: حسن یوسفی اشکوری؛ پژوهشگر تاریخ اسلام، محمدالله صخره؛ محقق اصول فقه حنفی و محسن بنایی؛ پژوهشگر عصر آغازین اسلام.

ابن سینا دانشمندی بود که در پیوند دادن تفکر علمی و فلسفی در جهان اسلام با روشمندی فلاسفه‌ی یونانی نقش مهمی بازی کرد. چرا ابوعلی سینا را باید بهتر بشناسیم؟ مهمان‌های برنامه: داریوش محمدپور؛ پژوهشگر مطالعات اسلامی و کیارش آرامش؛ پژوهشگر اخلاق.

اسکندر مقدونی ویرانگر تخت جمشید و برانداز آخرین شاه هخامنشی بود. با این حال چندین اسکندرنامه در مدح او نوشته شده است. چرا؟ اسکندر کبیر کیست و برای دوگانگی چهره ی او در فرهنگ و ادب فارسی چه توضیحی می توان یافت؟ این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

در جریان جنبش زن زندگی آزادی شماری از کسب و کارها و صنایع در ایران توسط بخشی از اپوزیسیون متهم به همدستی با نظام اسلامی شدند، اتهامی که تعدادی از این کسب و کارها را دچار تلاطم کرد. با اینکه تلاطم از سر آن‌ها گذشت این سوال برجا ماند که کسب و کارهایی که بزرگ می‌شوند چه ارتباطی با نهادهای حکومتی دارند. در مورد ماهیت اقتصاد ایران و اینکه سرمایه‌داری ست یا نه نظرات متفاوت است اما در این مورد که تصمیم‌ها و مناسبات سیاسی تعیین‌کننده‌ی سمت و سوی اقتصاد ایران است کم‌تر اختلاف نظر وجود دارد.

شاید در حال حاضر صحبت از ادبیات افغانستان برای بسیاری از دوستداران آن در داخل و خارج کشور لوکس و حتی بیجا به نظر برسد. وقتی نه حق تحصیل برای زنان هست و نه نیازهای اولیه‌ی مردم فراهم است، وقتی میلیون‌ها نفر در سرما و گرسنگی به سر می‌برند غم ادبیات را خوردن مضمون خوبی برای یک داستان کافکایی است. اما مگر حسرت‌ها فراوان نیستند؟ حسرت ادبیات هم یکی از آن‌ها. این موضوع بحث این هفته‌ی پرگار است. از مهمان‌های این هفته می‌پرسیم آیا ادبیات افغانستان جان به در خواهد برد در شرایطی که بخش عمده‌ی آفرینندگان ادبی از کشور فرار کردند و آنانی که ماندند غم ادبیات احتمالا غم آخرشان است؟ آیا نسلی که در دو دهه‌ی اخیر شعر گفت و داستان نوشت می‌تواند به آفرینش ادبی ادامه دهد یا آن را کناری خواهد نهاد و با خاطره‌ی آن خواهد زیست؟

از ساواک چه می دانیم؟ ساواک تا چه در حد در ماموریت خود موفق بود؟ از ساواک در ماه ها و سالهای اول بعد از انقلاب چه باقی ماند؟ مهمان‌های برنامه: احمد فراستی از رهبران عملیاتی اداره ی سوم ساواک، عرفان قانعی فرد تاریخ نگار، سعید شاهسوندی و مصطفی مدنی هر دو زندانی سیاسی در پیش و پس از انقلاب. این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

ساواک، سازمان اطلاعات و امنیت کشور در ایران پیش از انقلاب، چگونه دستگاهی بود؟ در برخورد با مخالفان چه رفتاری داشت و تا چه حد در انجام وظیفه‌ای که به آن محول شده بود، کارآمد بود؟

جریان پادشاهی، بخشی از اپوزیسیون خارج از ایران از دیگر فعالان اپوزیسیون می‌خواهد بگویند جاوید شاه حال آنکه چهره‌ی مرکزی پادشاهی‌خواهان، شاهزاده رضا پهلوی، می‌گوید جمهوری‌خواهی را ترجیح می‌دهد. در اپوزیسیون خارج چه می‌گذرد؟ مهمان‌های برنامه: کاملیا انتخابی‌فرد؛ سردبیر ایندیپندنت فارسی و امیر ممبینی؛ فعال سیاسی.

یک سال جنگ برای پوتین فقط جنگ روسیه با اوکراین نبوده بلکه جنگ با جبهه‌ای بوده که غرب می‌نامیم. چرا غرب نتوانسته پوتین را در اوکراین به عقب‌نشینی وادارد و چرا امید پوتین به اشغال اوکراین و سست کردن دمکراسی‌های غربی نتیجه نداده؟ مهمان‌های برنامه: عرفان نوربخش؛ دانش آموخته‌ی مطالعات روسیه و قیس قریشی؛ تحلیل‌گر روابط بین‌الملل

چه رابطه‌ای با دین و دینداری در جنبش زن زندگی آزادی دیده‌ایم؟ شعارها، رفتارها و آثار فرهنگی جوانان معترض در این مورد چه به ما می‌گوید؟ مهمان‌های برنامه: مریم فومنی؛ روزنامه‌نگار، کاوه عباسیان؛ پژوهشگر فیلم و رسانه و یاسر میردامادی؛ پژوهشگر فلسفه و دین.

بخش دوم بحث برهان شر به موضوع جبر و اختیار اختصاص دارد. مهمانان برنامه: ابراهیم سلطانی و آرش نراقی. این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

آیا دنیایی که در آن زندگی می کنیم شباهتی به دنیایی دارد که یک موجود قادر، عالم، و مهربان آفریده باشد؟ برهان شر در مورد خداوند به ما چه می گوید؟ مهمانان برنامه: ابراهیم سلطانی استاد علوم و فلسفه سياسي و آرش نراقی استاد فلسفه و دین‎. این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

آیا مسئله‌ی زنان است که سرنوشت طالبان را رقم خواهد زد، مسئله‌ای که طالب خود با منع تحصیل زنان و محدودیت کار برای آنان ایجاد کرده؟ مهمان‌های برنامه: فرشته عباسی؛ پژوهشگر حقوق بشر و علی حسینی؛ گزارشگر بی‌بی‌سی.

اعدام، بدن‌های خونین در خیابان و چشمانی که ساچمه ناکارشان کرده. کارکرد ترس در سیاست جاری ایران چیست؟ مهمان‌های برنامه: علیرضا بهتویی؛ جامعه‌شناس و سعید جعفری؛ روزنامه‌نگار.

مسئله‌ی اصلی پیشاروی نظام جمهوری اسلامی چیست؟ آیا پس از خامنه‌ای نظام اسلامی ناچار است از ولایت فقیه گذر کند؟ مهمان‌های برنامه: فرخ نگهدار؛ تحلیل‌گر سیاسی و ایرج مصداقی؛ فعال و تحلیل‌گر سیاسی.

فلسفه می‌تواند به سیاست‌ورزی مفید مدد برساند؟ نگاه فلسفی چطور می‌تواند تصویر شفاف‌تری به صحنه‌ی سیاسی به ویژه در اوضاع بحرانی بدهد؟ مهمان‌های برنامه: حسین دباغ؛ مدرس فلسفه و سپید بیرشک؛ پژوهشگر فلسفه.

چرا اسلامگرايى خشن و افراطى در مناطق پشتون‌نشین رواج یافت؟ آیا فقط باید عوامل خارجی را موثر دانست؟ تاریخ مردم پشتون در این مورد به ما چه می‌گوید؟

عرفان حلقه مکتبی ست که در ایران طرفداران بسیار پیدا کرد و محمدعلی طاهری خالق آن را در جمهوری اسلامی تا پای اعدام هم برد. اما آقای طاهری منتقدان بسیاری دارد که ربطی هم به نظام اسلامی ندارند. جواب او به این منتقدان چیست؟

در شرایط پرالتهاب سیاسی رسانه‌های حرفه‌ای در مرکز توجه حکومت‌ها و مخالفان حکومت‌ها قرار می‌گیرند. چرا؟ آیا رسالت رسانه در ادوار پرالتهاب اعتراضی متفاوت است از شرایط عادی؟ مهمان‌های پرگار: امیرمصدق کاتوزیان؛ تحلیل‌گر سیاسی و شیوا محبوبی؛ فعال حقوق زنان.

سیستان‌بلوچستان و کردستان در جنبش اعتراضی ایران وضعیت متفاوتی داشتند. میزان خشونت حکومتی و گستردگی اعتراض‌ها در آن‌ها بیش از دیگر استان‌های ایران بوده اما این دو استان تفاوت‌هایی نیز با هم داشته‌اند. از مطالعه‌ی سیستان‌بلوچستان و کردستان در جنبش زن زندگی آزادی چه می‌فهمیم؟

سالی که رو به پایان است سال درگذشت کسی‌ست که اصلاحات بنیادی در اتحاد شوروی را به عهده گرفت اما به اذعان خودش در این کار شکست خورد. دلایل شکست گورباچف چه بود؟ مهمان‌های برنامه: عرفان نوربخش؛ دانش‌آموخته‌ی مطالعات روسیه و پیمان عارف؛ دانش‌آموخته‌ی علوم‌سیاسی

زنان در دانشگاه بدخشان افغانستان در اعتراض به طالبان شعار زن زندگی آزادی سردادند. آیا می‌توان گفت در افغانستان صحبت از مبارزه‌ی سیاسی و نافرمانی مدنی دیگر خیالبافی نیست؟

در مورد آینده‌ی محتمل جنبش زن زندگی آزادی چه می‌توان گفت؟ رفتار حکومت و شیوه‌های معترضان چه احتمالاتی را در مقابل جنبشی می‌گذارد که تمنای استمرار دارد ولی با سرکوب مواجه است؟ هر مسیر یا احتمالی در پیش گرفته شود، تا اینجا از جنبش اعتراضی در ایران چه می‌توان آموخت؟

با اوج‌گیری اعتراض‌ها در ایران دولت‌های غربی لحن متفاوتی در ارتباط با وضعیت داخل ایران در پیش گرفتند. آیا اولویت‌های دولت‌های غربی در مورد ایران عوض شده است؟

دو ماه پس از شروع اعتراض‌ها در سراسر ایران آیا شاهد زایل شدن ترسی هستیم که دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی طی سال‌ها در جامعه تزریق کرده است؟ با غلبه‌ی امید بر ترس چه افقی برای معترضان گشوده می‌شود؟ مهمان‌های برنامه: تورج اتابکی؛ پژوهشگر تاریخ اجتماعی و حسین قاضیان؛ جامعه‌شناس.

نهضت فکریی که روشنگری نام گرفت و در سده‌های هفده و هیجده موتور فکری جهش جهان غرب شد بر نگاه نژادپرستانه و زن‌ستیزانه استوار نبود؟ آرای امانوئل کانت، فیلسوفی که نامش بیش از هر کس با روشنگری تداعی می‌شود، در این زمینه به ما چه می‌گوید؟ مهمان‌های برنامه: رسول نژادمهر و سپید بیرشک هر دو پژوهشگر فلسفه.

نهاد سلطنت در بریتانیا پس از هفتاد سال شاهد جابجایی از ملکه‌ای پرطرفدار بود به شاهی که تلاش می‌کند برای خود حدی از آن محبوبیت را احیا کند. سلطنت چه برای بریتانیا دارد و آینده‌ی آن تا چه حد مطمئن است؟

موسیقی اعتراضی در جنبش زن زندگی آزادی به خوبی توانست حس و حال مردم را بیان کند، چه مردمی که در خیابان بودند و چه آن‌ها که در داخل و خارج ایران با همدلی نظاره‌گر جوانان معترض بودند. این دور از موسیقی اعتراضی ایران چه مختصاتی دارد؟ مهمان‌های برنامه: بهراد توکلی؛ موسیقیدان و سهراب لبیب؛ مدرس موسیقی.

محمدبن‌سلمان می‌خواهد جامعه‌ی عربستان را به گفته‌ی خودش برای چالش‌های قرن بیست و یکم مجهز و ورزیده کند. آرمان‌های او بی‌شباهت به آنچه شاه ایران در سر داشت نیست. آیا بن‌سلمان موفق خواهد شد؟

محمدبن‌سلمان می‌خواهد جامعه‌ی عربستان را به گفته‌ی خودش برای چالش‌های قرن بیست و یکم مجهز و ورزیده کند. آرمان‌های او بی‌شباهت به آنچه شاه ایران در سر داشت نیست. آیا بن‌سلمان موفق خواهد شد؟ مهمان‌های برنامه: کاملیا انتخابی‌فرد؛ سردبیر ایندیپندنت فارسی و علی صدرزاده؛ تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه.

جنبش زن زندگی آزادی در ایران با توش و توان ادامه دارد و سرکوب خیابانی و گرفت و گیرهای گسترده‌ی فعالان سیاسی و رسانه‌ای نتوانسته آن را متوقف کند. امیدی که این جنبش برای معترضان آفریده، می‌تواند از شعارهای انگیزه‌بخش فراتر برود و به یک برنامه‌ی سیاسی منسجم و هدایت شده بینجامد؟

زن زندگی آزادی چه جور شعاری‌ست و چرا به سیاست در صحنه‌ی خیابان انگیزه داده؟ چگونه است که فضای یاس و درماندگی جای خود را به خشم و امید می‌دهد؟ این حس امید به تغییر اوضاع تحت چه شرایطی می‌تواند سیاست در صحنه ی خیابان را ماندگار و موثر کند؟

مسابقه‌ی فضایی آمریکا و شوروی در قرن بیست حالا در هیات مسابقه‌ی چین و آمریکا در تکنولوژی‌ها و علوم جدید از جمله هوش مصنوعی و کوانتوم ظاهر شده. چین در این حوزه چکار می‌کند؟

تصورات مختلف از خدا در ادیان ابراهیمی چگونه است؟ اوصاف او چیست و چه تصوری از او با نیازهای انسان امروزی سازگارتر است؟

چرا در کشورهایی چون افغانستان و ایران شماری از جریان‌های سیاسی رهبر خود را مخفی نگه می‌دارند؟ آیا دلیل صرفا امنیتی‌ست یا عوامل دیگری درکارند؟

ایده‌ی پیشرفت بشر و اطمینان نسبت به توانایی او در فائق آمدن بر موانع رشد و تعالی‌اش چندین سده ایده‌ی راهنمای فیلسوفان روشنگری، مصلحان اجتماعی و سیاسی و مخترعین و دانشمندان بود. آیا این ایده اعتبار خود را از دست نداده؟

در بریتانیا همزمان با تغییر دولت شاهد تلاطم های ناشی از جنگ در اروپا، برگزیت و تورم کم‌سابقه هستیم. آیا انگلیسی‌ها که در ایران معروفند به کنترل دنیا این‌بار کنترل اوضاع خود را هم از دست داده‌اند؟

در هفته‌ی گذشته به چرخش زبانی در فلسفه در قرن بیستم٬ اهمیت آن و پیامدهای آن در کنکاش فلسفی و کنش سیاسی اجتماعی پرداختیم. این بحث را با توجه بیشتر به وضعیت خود ما در جهان فارسی زبان ادامه می‌دهیم.

در قرن بیستم فلسفه بر زبان متمرکز می‌شود و رابطه‌ی جهان و زبان در کانون پرسش‌های فلسفی قرار می‌گیرد. این تحول چرخش زبانی نامیده می‌شود. چرخش زبانی چه اهمیتی دارد و حاصل آن برای ما چیست؟

اسلام‌هراسی عبارتی ست که در اروپا و آمریکا جنجال زیاد آفریده. عده‌ای می‌گویند منشا اسلام‌هراسی را باید در تعصب علیه مسلمانان جست ولی عده‌ای دیگر اسلام‌هراسی را چماقی می‌دانند که برای سرکوب هر نوع انتقاد از آموزه‌های اسلامی به کار می‌رود. اسلامی هراسی چیست؟

آیا انسان اشرف مخلوقات است؟ آیا آنچه که کرامت ذاتی انسان خوانده می شود ناشی از اشرف بودن انسان بر مخلوقات دیگر است؟ نسبت کرامت انسانی با حقوق بشر چیست؟ ایده‌ی اشرفیت بر مخلوقات دیگر جایی برای فروتنی انسان نسبت به زیست بوم خود و نسبت به دیگر موجودات می‌گذارد؟

منشور و یا استوانه کورش چیست؟ می‌توان آن را اولین اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر نامید؟

رضا پهلوی شاهزاده‌یست که نیروهای مخالف جمهوری اسلامی را به اتحاد فرا می‌خواند. با این حال شماری از جمهوری‌خواهان به این فراخوان او بدبینند. چرا؟

آزار بهائیان در ایران سابقه‌ای طولانی و دامنه‌ای وسیع دارد چرا که هم دولت‌ها و هم ملت در آن دخیل بوده اند. آیا زمان آن نرسیده که این کارنامه وجدان عمومی را بیدار کند؟ .

شکاف در احزاب چپ و کمونیست در سراسر جهان یکی از نتایج آشکار حمله‌ی روسیه به اوکراین بوده است. آیا چپ جهانی به چپ شرقی و چپ غربی تجزیه شده؟

نظریه‌های فراگیر در حوزه‌ی علوم انسانی به ما نگاهی نافذ می‌دهند یا گمراهمان می‌کنند؟ تئوری‌ و مقولاتی که در تئوری‌ پرداخته می‌شود سوال را می‌کشد یا سوال را پاسخ می‌دهد؟

توای هسته‌ای چه سرنوشتی پیدا می‌کند و چه خوانش‌هایی از آن بارز می‌شود؟ افزایش تنش بین ایران و آمریکا را در مصادره‌ی نفت ایران توسط آمریکا و اقدامات تلافی‌جویانه‌ی ایران می‌توان دید. روند افزایش تنش و کم‌رنگ شدن امکان احیای برجام باعث تفوق چه درکی از فتوای هسته‌ای می‌شود و ایران را به کدام سو می‌راند؟

مرگ رضا براهنی آشکار کرد که روشنفکران و چهره‌های ادبی که زمانی مرجع فکری بودند حالا از جانب شماری از جوانان سیاسی به ویژه درخارج کشور در شبکه‌های اینترنتی لعن و نفرین می‌شوند.چرا؟

تا چند سال پیش لفظ جهانی سازی یا جهانی شدن چنان رایج بود که هر رویدادی با رجوع به آن تفسیر می‌شد. اما انتخابات فرانسه و تجاوز روسیه به اوکراین تازه‌ترین مثال‌های روندی نیستند که نه جهانی سازی بلکه جهانی زدایی نامیده می‌شود؟

دوازده سال از عمر پرگار می‌گذره. دوازده سال از عمر ما در پرگار سپری شده! در مورد این برنامه چی می‌شه گفت که نقص‌هاش را نشون بده و به بهترشدنش کمک کنه؟

چپ مارکسیستی چهل و اندی سال پیش در افغانستانی به قدرت رسید که در آن کارگر به آن معنی که مارکس می‌پنداشت وجود نداشت و مردم دربند فهم سنتی از دین بودند. وضعیت موجود در افغانستان تا حدی ناشی از تحولاتی نیست که از کودتای ثور آغاز شد؟

چرا سیاستمداران ایران نمی‌توانند علیه میراث پدری بشورند؟ می‌توان ادعای آزادیخواهی کرد بدون نقد پدر و پدربزرگ و بیرون زدن از حریمی که هویت سیاسی شخص به آن وابسته است؟

از مقایسه‌ی جایگاه زن در دین یهود و اسلام چه می‌فهمیم؟ شباهت‌های این دو دین آنجا که در مورد زن حرف می‌زنند ناشی از چیست؟ این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

مزدک یکی از چهره‌های اسرارآمیز تاریخ ایران پیش از اسلام است. از او چه می‌دانیم؟ مزدک شخصیتی واقعی بود یا محصول تخیلات ایرانی‌ها در مورد دوره‌ی ساسانی؟

حمله‌ی روسیه به اوکراین بحث شرقی غربی را دوباره داغ کرده. آن‌ها که می‌گویند این جنگ نشان داد روسیه توسعه‌طلب است در مقابل کسانی قرار گرفته‌اند که می‌گویند ترامپ نشان داد غرب قابل اعتماد نیست. پس چه باید کرد؟

یک اپوزیسیون قوی و موثر در مقابل طالبان در خارج از کشور شکل خواهد گرفت؟ تا چه حد نیروهای مخالف طالبان در خارج خواهند توانست در فعالیت سیاسی و مدنی و در لابی‌گری و رایزنی با کشورهای پرنفوذ موفق شوند؟ مهمان‌های برنامه: عادله محسنی؛ فعال سیاسی و کریم پاکزاد؛ تحلیل‌گر سیاسی.

آمریکا و اروپا را از نظر جنس زندگی می‌توان با هم مقایسه کرد؟ سنجه‌های اصلی از جمله میزان درآمد و شاخص‌های ذهنی از جمله حس مردم به زندگی خود در مقایسه‌ی آمریکا و اروپا به ما چه می‌گوید؟

نظریه‌ی آرامش دوستدار تحت عنوان دین‌خویی ایرانیان، کندوکاوی‌ست در ریشه‌های نظری وضعیت ایران معاصر. آرامش دوستدار چه گفت و از او چه میراثی بجا می‌ماند؟ مهمانان این هفته: آرش جودکی، پژوهشگر فلسفه و سالور ملایری، پژوهشگر مطالعات فرهنگی

حمله به اوکراین جای تردید نگذاشت که امپراتوری روسیه‌ بیدار شده، آمریکا و متحدانش می‌دانند در مواجهه با آن چه کنند؟ سیاستی که در مصاف با اتحاد شوروی در پیش گرفتند در مقابل روسیه‌ی پوتین نتیجه خواهد داد؟ مهمانان این هفته: فرهاد گوهردانی، پژوهشگر اقتصاد توسعه و علی سعاد‌ت‌ملی، پژوهشگر اقتصاد انرژی

ابتذال یعنی چه؟ می توان به فهمی قابل اطمینان رسید در این مورد که به چه چیز می گوییم مبتذل؟ اثر فرهنگی و رفتار فرهنگی مبتذل تمایزی ثابت و قابل تشخیص با غبرمبتذل دارد؟

شایسته سالاری یعنی چه؟ چگونه یک فرد شایسته می‌شود؟ آیا در کشورهای توسعه یافته شایسته سالاری به نخبه سالاری تبدیل نشده است؟

طالبان در افغانستان چقدر در جای خود محکم است؟ چالش‌هایش چیست؟ آیا از پس این چالش‌ها برخواهد آمد یا اولین لرزه‌ها در حاکمیت طالبان به زودی آشکار خواهد شد؟ فوزیه کوفی، عضو پیشین مجلس افغانستان و سعید سرور، تحلیل‌گر سیاسی

می‌توان نسلی را سرزنش کرد که دست به کار خطیری زد اما عاقبتش گریبان نسل‌های بعدی را گرفته؟ نسل انقلاب ایران مثال این گفته‌ی کارل مارکس نیست که مردم خود سرنوشت خود را می‌سازند ولی حاصل کار آنان با آنچه در سر داشتند متفاوت می‌شود؟

در این عکس چه می بینید؟ کارآمدی مجازات مرگ؟ کراهت مجازات مرگ؟ در این عکس مهابت مرگ را می بینید که پیش پای آن تفاوت های زمینی ناچیز به نظرمی آیند؟

عقب‌نشینی دمکراسی در سراسر جهان مشهود است اما به ویژه در خاورمیانه و نواحی اطراف آن است که خیزش‌های آزادی‌خواهانه فروکش کرده‌اند و نیروهای اقتدارگرا غالب شده‌اند. چرا؟

خشونت‌های پس از انقلاب ایران از کی و چطور شروع شد؟ چه عواملی را می‌توان در این خشونت‌ها موثر شناخت و چه جریاناتی را مسئول؟ مهمانان برنامه: همن سیدی، عطاالله مهاجرانی و محمدرضا شالگونی. این برنامه پیش از این یک‌ بار پخش شده‌است

آیا جامعه جهانی و همسایگان افغانستان به سمت رسمیت شناختن طالبان حرکت می‌کنند؟ اگر چنین است، پیامد های آن برای زنانی که اجازه کار ندارند و دخترانی که از تحصیل محروم شده‌اند چه خواهد بود؟ ولی می‌توان میلیون‌ها نفر را از گرسنگی نجات داد بدون رسمیت دادن به طالبان؟

تاثیراحمد کسروی در نقد دین و در تاریخ‌نگاری حدود هفتاد سال پس از قتل او همچنان مشهود است. اما کم‌تر کسی به وامداری خود از او اعتراف می‌کند. چرا؟

گفته می‌شود تقیه از عوامل ماندگاری تشیع در طول تاریخ است. ولی این اصل مایه‌ی ترویج چه نوع اخلاقی در جامعه‌ی شیعی ست؟ مهمانان برنامه: مهدی خلجی ،عرفان ثابتی و بهروز قاسمی. تقیه در برنامه بعدی پرگار. این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

«دین باید به حوزه خصوصی برود» به چه معناست و بر چه استدلال‌هایی استوار است؟ ولی راندن دین به حوزه خصوصی چه پیامدهایی دارد؟

کم نیستند امیران و شاهانی در تاریخ افغانستان که در پی اصلاح امور بوده اند اما تنها یکی از آنان را می توان بانی مدرنیته در کشور دانست، امان الله خان. اما چرا او ناکام ماند؟ امان الله خان چه میراثی بجا گذاشت؟

انقلاب‌ها فرزندان خود را می‌خورند؟ اگر چنین باشد، انقلاب ایران یکی از مثال‌های واضح چنین حکمی نیست؟

در مقایسه‌ی سیاست خارجی محمدرضا شاه پهلوی و جمهوری اسلامی به چه نتایجی می‌رسیم؟ انقلاب ایران یک گسست در سیاست خارجی ایران ایجاد کرد یا سیاست خارجی پیش و پس از انقلاب کمابیش در یک راستاست؟

کارزاری که در چند سال اخیر شکل گرفت، کارزار بین کرونا و گونه‌هایش از یک سو و واکسن و گونه‌هایش از سوی دیگر، به ما خاطرنشان نکرد که در نهایت علم است که ما را نجات می‌دهد؟ ولی علم و تکنولوژی راه‌حل است یا خود بخشی از مسئله‌ست؟

«شاید بهتر باشد ما را بمباران کنید چرا که هیچ عزت و احترامی در مرگ تدریجی حال حاضر نمی‌بینم.» چرا رهبر یکی از جزایر اقیانوس آرام چنین می‌گوید؟ اراده بشر برای حل بحران محیط زیستی کفایت می‌کند؟

فیلم و سریال تبلیغاتی جمهوری اسلامی تا چه حد توانسته ایدئولوژی آن را به مردم بقبولاند؟ چرا مقاماتی در حد وزیر اطلاعات و امنیت از بودجه نهادهای امنیتی در ساخت فیلم و سریال حرف می‌زنند؟

جامعه جهانی یعنی چه؟ مواجهه جامعه جهانی با ظهور دوباره طالبان و تحریم‌ها علیه ایران به ما چه می‌گوید؟ آنچه وجود عینی دارد جامعه جهانی‌ست یا آنارشی جهانی؟

کمتر کسی توانسته با نام خود صفتی رایج کند که در سراسر دنیا در سیاست و حتی مکالمات روزمره مرتب به کار می رود. ماکیاولی چه می گفت؟ بین آنچه که ماکیاولیستی خواند می شود و نیکولو ماکیاولی چه مناسبتی وجود دارد؟ این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

تصادفی نیست که تامس مور، نویسنده مشهورترین متن در مورد اتوپیا، در قلعه لندن توسط عوامل شاه معاصرش گردن زده می‌شود. اتوپیا یعنی چه و فکر اوتوپیایی چه نقشی در سیاست ایفا می‌کند؟

دیوبندی چیست؟ نفوذ اسلام دیوبندی در افغانستان و ایران چقدر است؟ تا چه حد عملکرد طالبان در عرصه سیاست را می‌توان ناشی از برداشت دیوبندی آن از فقه حنفی دانست؟

آیا ما شاهد پایان جنگ‌های آمریکا هستیم و این درسی‌ست که سیاستمداران آمریکا از جنگ در عراق و افغانستان گرفتند؟ در این صورت آمریکا برای حفظ نفوذ و اعتبار خود در سطح جهانی به چه رویه‌ها و سیاست‌هایی توسل خواهد جست؟

به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان با مخالفت حکومت در ایران مواجه نشد و در شرایطی که در جامعه ایران قدرت‌یابی طالبان نگرانی ایجاد کرد مجموعه حاکمیت از حمایت از جریان پنجشیر سرباز زد. چرا؟

روسیه و انگلیس بازیگران مهم صحنه سیاست در ایران قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم بودند ولی با ظهور آمریکا از نفوذشان در ایران کاسته شد. با این حال عکس سفرای این دو کشور در ایران اخیرا جنجال به پا کرد. چرا؟

در هفته‌های اخیر دو افغانستان متفاوت به هم خیره شدند‌. افغانستان تظاهرکنندگان برابری خواه با افغانستان طالبان صاحب قدرت. مواجهه طالب مصمم به حفظ قدرت و فعال مدنی برابری‌خواه چه آینده‌ای دارد؟

عشق برای نسل‌ جوان ایرانی دیگر نه یک کالای کمیاب بلکه بستر ضروری ازدواج است. اما به رغم وجود زمینه های عشق و عاشقی، مناسبات حاکم بر روابط انسانی کماکان سنتی‌ست. زنان جوان و تحصیل کرده شهری در این وضعیت چه رفتاری پیشه می‌کنند؟

خودکشی مردان فاجعه پنهان نامیده شده‌است. آمار افسردگی و قصد خودکشی در میان زنان در سراسر جهان بیش از مردان است ولی مرگ ناشی از خودکشی در مردان زیر چهل و پنج سال بیش از زنان است. چرا؟ مهمانان این هفته برنامه: اطلس تربتی، استاد دانشگاه و سیروس عباسیان، روانپزشک

حوادث اخیر نقده در آذربایجان غربی نشان داد خطر تنش قومی در ایران را نمی شود دست کم گرفت. همزیستی شهروندان از قومیت های متفاوت در شهرهایی چون نقده تحت چه شرایطی ممکن مختل شود؟ راه حل چیست؟

افکار عمومی در ایران را می‌توان خواند؟ می‌شود فهمید چه بخشی از جمعیت ایران مدافع جمهوری اسلامی‌ست و مخالفت با آن تا چه حد وسعت گرفته؟ می‌شود از نتایج انتخابات اخیر به فهمی در این زمینه رسید؟

تصویری که از روزهای اخیر افغانستان برای نسل‌های بعدی باقی خواهد ماند سقوط چند جوان افغان از هواپیمای آمریکایی بر فراز فرودگاه کابل است. این نوع پایان دخالت نظامی آمریکا درافغانستان ممکن است در کتاب‌های تاریخ به عنوان شکست یک دوره از تلاش‌های چندین دهه آمریکا برای ملت‌سازی در نقاط مختلف به یاد بیاید. چه شد که این دخالت به اینجا انجامید؟

اعتراض به اوضاع جاری ایران با صدای بلند، آیا انتظار انجام این کار از هنرمندان آنگاه که تریبون‌ها و مجامع جهانی در اختیارشان است انتظاری بجاست یا بیجا؟

مناقشات و تبعیض هایی که می‌بینید یا از آن‌ها باخبر می‌شوید تا چه حد ریشه در اختلاف شیعه و سنی دارد؟ تبدیل شدن نزاع شیعی و سنی به چیزی فراتر از یک اختلاف دینی ناشی از چیست؟ این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

ادوار انتخاباتی در هر کشوری ایام آمیختگی ترس و امید است. گاه ترس وزن می‌گیرد و به عمل سیاسی وامی‌دارد و گاه امید. حال با عبور از انتخابات و در شروع فصل دیگری از حیات جمهوری اسلامی مناسبت ترس و امید چگونه است؟

حملات ماه‌های اخیر علیه جمعیت هزاره‌ در افغانستان بار دیگر نشان داد که هزاره‌ها قربانی خشونت مداوم و سازمان یافته‌ هستند. آیا وقت آن نرسیده این خشونت‌ها نسل‌کشی خوانده شود؟

در بخش اول گفتگو در مورد امکان آموختن خداباور، خداناباور و ندانم انگار از یکدیگر، در این مورد صحبت کردیم که ضرورت گفتگوی بین آن‌ها در چیست و چه چیز زمینه این گفتگو را فراهم می‌کند، تلاش برای زیست سازگارانه یا تلاش برای فهم بهتر و بیشتر. این بحث ما را به حیطه‌هایی کشاند که ناتمام ماند.

خداباوران و خداناباوران، مومنان و غیرمومنان، چه از هم می‌توانند بیاموزند؟ آیا ارزش‌هایی در هر یک از دو گروه حاضر در این کارزار عقیدتی هست که برای گروه دیگر مفید و آموزنده باشد؟

ایران تنها جامعه‌ شدیداً دو قطبی و دچار شکاف عمیق نیست. ولی از معدود کشورهایی ست که سازوکار عبور از این وضعیت در آن دیده نمی‌شود. خطرات این شرایط چیست؟

آیا آنچه که در انتخابات هزار و چهارصد در جریان است گام دوم انقلاب است، چیزی که رهبر جمهوری اسلامی در چهل سالگی نظام از آن نام برد؟ گام دوم انقلاب یعنی چه و تا چه حد شدنی است؟ مهمانان این هفته برنامه: امیر سلطان‌زاده، روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر مسائل ایران و پوریا ماهرویان، تحلیل‌گر مسائل ایران در بی‌بی‌سی

فلسفه سیاسی در مورد انتخاب آنگاه که انتخاب کننده در شرایط ناخواسته قرار گرفته چه می‌گوید؟ انتخاب‌ ناخواسته ما را در چه معضل اخلاقی قرار می‌دهد؟ مهمانان این هفته برنامه: حسین دباغ، پژوهشگر فلسفه و فرهاد گوهردانی، پژوهشگر مطالعات توسعه

آیا عرفان موجب تلطیف اسلام شده و آن را از خشونت دور کرده است؟ در بزرگان عارف از بایزید بسطامی تا ابن عربی و مولانا چه نوع اسلامی می‌بینیم؟ مهمانان این هفته برنامه: علی طهماسبی پژوهشگر عرفان و عمادالدین باقی پژوهشگر دینی

انرژی و خلاقیت فعالین سیاسی خواهان تحول در ایران در سال‌های اخیر به سمت فعالیت مدنی رفته‌‌ است. کار مدنی یعنی چه و چه نتایجی می‌توان از آن انتظار داشت؟ مهمانان این هفته پرگار: مهدیه گلرو، فعال مدنی، سعید شریعتی عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت و مسعود باستانی روزنامه‌نگار

کرونا عارضه‌ای طبیعی‌ست یا زاییده ساختارهای سیاسی و اقتصادی جهانی‌ست؟ اقتصاد سرمایه‌داری جهانی عامل بحران‌هایی چون کروناست یا عاملی ست در تخفیف پیامدهای آن؟ مهمانان این هفته برنامه: پرویز صداقت تحلیل‌گر اقتصاد سیاسی و موسی غنی‌نژاد اقتصاددان

زندگی عادی مردم در ایران در شبکه‌های اجتماعی اینترنتی سیاه‌نمایی نمی‌شود؟ آنچه در توییتر و تلگرام و دیگر شبکه‌های اجتماعی می‌بینیم بازتاب صحیحی از زیست روزمره ایرانی هست یا نه؟ مهمانان این هفته برنامه: علی ورامینی پژوهش‌گر ارتباطات و فرانک چالاک تحلیل‌گر سیاسی.

وراثت در حکمرانی، چه در میان طرفداران پادشاهی و چه در میان حامیان جمهوری اسلامی، نظمی و نسقی‌ست برافتاده و احیا نشدنی یا سنتی است که می‌توان زنده‌اش کرد؟ مهمانان برنامه این هفته پرگار: حمید آصفی روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر سیاسی و حجت کلاشی، تحلیل‌گر سیاسی

آنچه در شرایط کنونی در ایران می‌تواند امید ببخشد چیست؟ این امید یک الزام صرفا عملی‌ست که بدون آن نمی‌توان تاب آورد یا یک مبنای قابل دفاع فلسفی هم دارد؟ مهمانان برنامه: مرضیه آذرافزا فعال سیاسی و اجتماعی و ناصر زرافشان حقوق‌دان و فعال مدنی

محمد بن عبدالله قدرت یافت. این قدرت به توسل به خشونت انجامید. قدرت و خشونت چه سایه‌ای بر رسالت پیامبر اسلام انداخت؟

دولت پادگانی یعنی چه؟ تا چه حد احتمال شکل‌گیری آن جدی‌ست؟ صد سال پس از وقوع یک کودتا در ایران، آیا قوه مجریه بار دیگر در اختیار نظامیان قرار می‌گیرد؟ مهمانان این هفته برنامه: عبدالرضا داوری، تحلیل‌گر سیاسی و حسن اسدی زید آبادی، تحلیل‌گر سیاسی

مانع یا چالش اصلی ایران در سده جدید موضوع بحثی‌ست که در برنامه این هفته با دو مهمان دیگر پی می‌گیریم. چیست که مانع تحقق آرمان‌هایی‌ست که به حرکت‌های بزرگ سده پیش انگیزه دادند؟

تا پارسال پیرارسال لفظ تحریم برای توصیف فشار خارجی بر جمهوری اسلامی به کار می‌رفت. حالا که جمع بیشتری از ایرانی‌های معترض در داخل و خارج کشور به این نتیجه رسیده‌اند که سمبه‌ای پرزورتر از آنچه که تصورش را می‌کردند برای برانداختن حکومت ایران لازم است عبارت فشار حداکثری رایج شده‌است. اخیرا هم تحرک جدیدی که تحت نام نه به جمهوری اسلامی راه افتاده تلاش کرده صدای واحد طرفداران فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی باشد تا قدرت‌های غربی را قانع کند که به این صدا گوش بسپارند. فشار حداکثری یعنی چه و اگر به تحریم حداکثری منحصر نیست، تحریم است به علاوه چه؟ شانس این سیاست چقدر است و پیامدهای آن چیست؟

عمر خیام کی بود؟ آنکه در رباعیات خیام می بینیم چگونه بشری ست؟ خیام از چه عاصی است؟

ابر مسئله یا اصلی‌ترین مشکل در ایران کنونی چیست؟ در پرگار این هفته از دو مهمان داخل ایران سوال می‌کنیم تا ببینیم جواب آنان به چه توصیفی از اوضاع ایران می‌انجامد.

لغو حکم اعدام به مرور در جوامع مختلف طرفداران بیشتری می‌یابد. با این حال مجازات مرگ در شماری از کشورها از جمله ایران کماکان برقرار است. موافقان و مخالفان لغو مجازات اعدام چه می‌گویند؟

چه نوع خانواده‌هایی در ایران در حال شکل‌گیری ست؟ خانواده در ایران مامن است یا محل اضطراب؟ آیا مردم ایران شاهد رشد خانواده‌های فرزند سالارند؟

بیش از دویست سال پس از عهدنامه‌ی گلستان که بر اساس آن بخش‌هایی از ایران به روسیه واگذار شد در مورد همجواری ایران و روسیه چه می‌توان گفت؟ ایرانی‌ها با احساس حسرت ناشی از واگذاری بخشی از ایران به روسیه چطور باید کنار بیایند؟ نقش بریتانیا در قرارداد گلستان چه بود؟

آیا تفوق روحانیت در انقلاب ایران ناگزیر بود؟ نیروهای سیاسی دیگر می توانستند مانع روندی شوند که روحانیت سیاسی را در راس انقلاب قرار داد؟ مهمان های برنامه: شهریار آهی، مهدی فتاپور، کیانوش بوستانی و احمد زرین آباد. این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است

جنبش فداییان بعد از پنجاه سال

می‌شد در سینمای ایران صدای پای انقلاب را شنید؟ می‌توان گفت سینمای ایران در سمت و سوی آنچه که انقلاب اسلامی خوانده شد موثر بود؟ . مهمان‌های برنامه: حمید نفیسی، علی امینی نجفی، گلکو پرهیزکار و تارا آغداشلو

در این چند دهه اسلام از آموزه‌های اخلاقی تهی شده، یک نفر در آن بالا در مورد همه چیز تصمیم می‌گیرد و سیاست خارجی تهاجمی، ما را از اهدافمان دور کرده‌ست. گمان می‌کنید این نقد در مورد کی و در توصیف چه کشوری‌ بیان شده؟

توییتر در سیاست چه نقشی ایفا می‌کند؟ توفان توییتری، توهم قدرت است، توفان در فنجان چای است یا چیزی بیش از آن است؟ توییتر فضایی اینترنتی مملو از صداهای گوشخراش است یا محلی برای بیان نظرات متفاوت؟

دونالد ترامپ می‌گوید نتیجه‌ی انتخابات را از او دزدیدند. آیا این ادعا توشه‌ای برای آینده‌ی سیاسی نیست؟ ترامپ و موجی که او را به قدرت رساند چه آینده‌ای دارند؟

برای آدمیانی که در جهان پرسرعت کنونی مرتب این سو و آن سو می‌شوند هویت لفظی دهن پرکن و نافهمیدنی‌ ست. هویت چیست؟ زیست بدون آن ممکن است؟

ترور فخری‌زاده و اقدامات نظامی امنیتی مشابه علیه جمهوری اسلامی، به این نظام ضربه می‌زند یا آن را تقویت می‌کند؟ چرا ماکیاولی که نظریه‌پرداز رعب در ادبیات سیاسی ست در این باره حرف زیاد دارد؟

سنت چیست؟ سنت به معنی امتناع از نوشدن است؟ ولی این درک از سنت گمراه نمی کند؟

اگر کسی به شما بگوید «تغییر را از خودت شروع کن» اولین واکنش شما چیست؟ آیا این ایده‌ ناقص و حتی گمراه‌کننده ست؟ تغییر خود و تلاش برای تغییرات کلان چه مناسبتی با هم دارند؟

آخرین دور مناقشه‌ ارمنستان و آذربایجان بر اثر چه عواملی به سود آذربایجان رقم خورد؟

منابع قدرت نرم چیست و چرا ممالکی که قدرت سخت نیز دارند می توانند با قدرت نرم اذهان دیگر ملت ها و ممالک را جذب کنند؟

کلید گشایش وضعیت سیاسی ایران کجاست؟ آیا نتیجه‌ی انتخابات آمریکا ممکن است تاثیر مهمی بر انتخابات ریاست‌جمهوری ایران بگذارد؟ مهمان های برنامه: فرخ نگهدار تحلیل‌گر سیاسی و علیرضا نوری‌زاده مدیر مرکز پژوهش ایران و عرب.

انتخابات آمریکا به صف آرایی در میان ایرانی‌ها هم انجامید. بخشی از مردم بهبود معیشت‌شان را در گرو پیروزی بایدن می‌دیدند و بخشی به امید فشار بیشتر بر حکومت خواهان پیروزی ترامپ بودند. از این صف آرایی در افکار عمومی چه می‌فهمیم؟

دو دهه پس از سقوط امارتشان در افغانستان طالبان بار دیگر به عنوان مدعی بر سر آینده‌ی افغانستان ظاهر شده اند. این طالب با طالب دو دهه پیش چه تفاوتی دارد؟ آیا نشانه‌های تغییر طالبان دیده می‌شود؟

در انتخابات کنونی دو آمریکای متفاوت رو در روی هم ایستاده‌اند. رسانه های بزرگ به گفته ی دونالد ترامپ در این کارزار مقابل او صف کشیده اند. رابطه ی ترامپ با این رسانه ها چیست و این رابطه در مورد سیاست آمریکا و رسانه به ما چه می گوید؟

رابطه‌ی مصلحت و حقیقت چیست؟ آیا در دنیایی که مثال های فدا کردن حقیقت به نفع مصلحت را روز به روز پیش چشممان می گذارد می توان از رابطه ای سالم بین مصلحت و حقیقت سخن گفت؟

ویروس کرونا توانایی های بشر را به گونه ای جدی محک می زند. از این تجربه ی نادر چه می آموزیم؟

ترجمه چه تاثیری بر حیات فرهنگی در ایران گذاشته است؟ آیا موج سهمگین ترجمه که بیش از یک سده‌ی پیش آغاز شد از عوامل تهیدستی ما در حوزه‌ی تولید و تالیف فرهنگی نیست؟

چرا در ایران زبان‌های مادری غیر فارسی قرب چندانی ندارند؟ چرا از کودک خواسته می‌شود زبان مادری خود را اگر فارسی نیست در مدرسه فراموش کند؟

آیا می‌توان غرایز جنسی را سرکوب کرد؟ می‌توان قانونی برای منع «سکس» گذاشت و بر اجرای آن اطمینان داشت؟ جسم و روان انسان می‌تواند با سرکوب غرایز جنسی کنار بیاید؟

آیا می توان در عین ناباوری به خدا مرگ را آرام بخش پنداشت؟ رابطه مرگ اندیشی و معنویت چیست؟

آیا انسان باید مرگ‌اندیش باشد؟ مرگ‌اندیشی دینی که حیات پس از مرگ را وعده می‌دهد مرگ را از جدیت آن تهی نمی‌کند؟ ولی بی اعتقادی به خدا باعث نمی‌شود مرگ به یک پوزخند هراسناک تبدیل شود؟

مارتین هایدگر را بزرگ ترین فیلسوف سده‌ی بیستم نامیده اند. چرا؟ راز جاذبه ی هایدگر برای قطب‌های فکری متضاد درچیست؟

آیا تحلیل طبقاتی جوامع باعث می‌شود واقعیات بنیادین را ورای ظواهر فریبنده بهتر ببنیم؟ یا نه، تحلیل طبقاتی مایه ساده انگاری و گمراهی می‌شود؟

منظورازنسل سوخته چیست؟ آنچه که بسیاری از ایرانی ها نسل سوخته می نامند یک حقیقت ملموس است یا توهمی ناشی از ناکامی های مردم درگیردرحوادث عظیم اجتماعی؟

۲۸مرداد تا چه حد حاصل طراحی و سازماندهی دستگاه‌های جاسوسی آمریکا و انگلیس بود و تا چه حد نتیجه‌ی عوامل داخلی؟ آیا خارجی‌ها را عامل اصلی کودتا می‌دانیم تا نقش عوامل داخلی را نادیده بگیریم؟

جنبش بابی برای ایرانی‌هایی که به منابع تاریخی دسترسی ندارند در هاله‌ای از ابهام پوشیده است. این جنبش چه ریشه‌هایی داشت؟ تا چه حد گسترده بود و چه پیامدهایی به دنبال داشت؟

باید از دولت‌ها انتظار داشت حقوق بشر را مبنای سیاست قرار دهند یا منافع ملی خود را؟ دولت‌های غربی را به این دلیل که مسئله‌ی اتمی را کارپایه‌ی مناسبات خود با دولت ایران قرار داده اند سرزنش می‌کنید؟ حتی در حوزه‌ی سیاست داخلی نیز از این سوال گریزی نیست. مثلا اگر اکثریت شهروندان یک کشور خواهان توقف پذیرش مهاجران باشند و اقتصاد آن کشور نیز چنین چیزی را اقتضا کند، دولت چه چیزی را باید اولویت قرار دهد، منافع ملی را یا حقوق اولیه‌ی مهاجران و پناهندگان؟

نام حزب توده ایران با تحولات سیاسی کشور به خصوص از صنعت ملی شدن نفت تا انقلاب پنجاه و هفت و سال های پس از آن گره خورده است. این نام، اکنون چه چیز را تداعی می‌کند؟ تاریخ این حزب را چطور می‌توان ارزیابی کرد؟

اخلاق چیست و بر چه ستون‌هایی استوار است؟ اخلاق مجموعه‌ای از آموزه‌های ناب جاودانی ست یا مفاهیم ساخته شده‌ی اجتماعی که از سر نیاز شکل می‌گیرند؟ چه چیز باعث می‌شود جوامع انسانی به آنچه که بحران اخلاقی نامیده می‌شود دچار شوند و چگونه است که گاه جوامع به "ضد جامعه" تبدیل می‌شوند؟

مردم اسرائیل زیستن به عنوان اسرائیلی را چطور تجربه می کنند؟ چه صفاتی می توان به زندگی در اسرائیل داد؟ آیا می توان به عنوان یک اسرائیلی روز از پی روز سپری کرد بدون فکر کردن به مناقشه ای که یک طرف آن فلسطینی ها هستند؟

شاید کسی را نتوان یافت که به اندازه‌ی محمد داوود خان بر سرنوشت و وضعیت کنونی افغانستان تاثیر گذار بوده باشد. داوود خان که بود و حاصلش برای افغانستان چه بود؟

فراماسونری چیست؟ فراماسون های ایرانی چه اهدافی دنبال می کردند ونفوذ آن ها در سیاست چقدر بود؟

آیا عرب های ایران قربانی عرب ستیزی در میان عامه و نخبگان ایرانی نیستند؟ در آنچه که هویت ایرانی خوانده می شود عرب های ایرانی چه جایی و چه مرتبه ای دارند؟

اسلام و مسیحیت با آفرینش هنری عجین شده اند و درتراژیک ترین لحظات خود، یعنی عاشورا و مصلوب شدن عیسی مسیح، به خلق آثار بزرگی انجامیده اند. از مقایسه ی داد و ستد اسلام و مسیحیت با هنر چه می فهمیم؟

سختی گذار به دموکراسی در کشورهایی چون ایران از چیست؟ آیا در ایران دموکراسی نیست به این دلیل که سنت‌ها و ذهنیات و فرهنگ دموکراتیک نیست یا به این دلیل که نهادهای دموکراتیک امکان ظهور ندارند؟

آیا وطن پرستی یا میهن پرستی همان ناسیونالیسم است یا در ناسیونالیسم چیزی هست که فراتر از حب وطن می رود و آن را زمینه ساز تنش های سیاسی و اجتماعی می کند؟ در این برنامه محمد امینی پژوهشگر تاریخ ایران و کامران متین استاد روابط بین الملل به سوال های سپیده حدادی و احمد زرین آباد جواب می دهند. این بحث پیش از این یک بار پخش شده است.

اگرنزدیکترین فرد به شما بخواهد در خودکشی اش به او کمک کنید تا از درد و رنج و بیماری منتهی به مرگ خلاص شود، به این خواست جواب مثبت می دهید؟

زنان بازیگر ایرانی در مورد تصویر زن در سینما و تئاتر ایران چه می‌گویند؟

مهدی بازرگان مهندس بود. نخست وزیر بود. رهبر نهضت آزادی بود و نویسنده بود. در این نقش‌های متفاوت از او چه می‌بینیم؟ حاصل کار بازرگان چه بود؟

آزادی هنرمند در حوزه موسیقی سنتی ایران تا کجاست؟ آیا محدود شدن آهنگسازان و نوازندگان ایرانی به قواعد موسیقی سنتی مانع نوآوری نیست؟

زندگی سیاسی محمد علی فروغی، نخست وزیر رضا شاه پهلوی، مثالی ست پرمعنا از روشنفکرانی که می دانستند حکومت استبدادی است اما به قصد بهبود اوضاع مملکت درآن شریک شدند. زندگی سیاسی فروغی چه به ما می آموزد؟

نهاد مرجعیت عالی ترین نهاد اسلام شیعی در ایران است. آینده‌ی این نهاد چیست؟ آیا اسلام شیعی بدون مرجعیت قابل تصور است؟

آیا سازمان‌ها و احزاب سیاسی که برای دمکراسی می‌جنگند مانع مشارکت زنان در سطح سیاست گذاری و رهبری نمی‌شوند؟ در عرصه‌ی مجال دادن به زنان، تفاوت بین مردان دمکرات و غیردمکرات چقدر است؟

احمدشاه مسعود فقط اسمی از دوران جهادی نیست بلکه چهره ایست کانونی در دعوا بر سر آینده ی افغانستان. احمدشاه مسعود کی بود و از خود چه برجای گذاشت؟

پس از ترور قاسم سلیمانی به دستور دونالد ترامپ دولت آمریکا او را یک ژنرال بی رحم و تهدیدی جدی نه تنها برای آمریکا بلکه برای منطقه معرفی کرد. این در تضاد کامل بود با آنچه جمهوری اسلامی مایل بود در اذهان جا بیندازد، سربازی ایثارگر که از یک خانواده فقیر روستایی شروع کرده بود و به اوج اقتدار و محبوبیت رسیده بود ولی در حالات و در سبک زندگی خود نشان می داد از این آغاز فروتنانه فاصله نگرفته است. اما به نظر می رسید هیچ یک از این دو تصویر تمامی حقیقت را بیان نمی کند. شاید به همین دلیل بود که کارزار تبلیغاتی جمهوری اسلامی و آمریکا برای بهره برداری از ترور او یا در توجیه ترور او تا این حد شدت گرفت، در یک سو تشییع جنازه های زنجیره ای بود و در سوی دیگر پیام های زنجیره ای ترامپ در توییتر. قاسم سلیمانی کی بود و تا چه حد نبود او به سیاست های منطقه ای ایران ضربه می زند؟ آیا جای او را پر کردن دشوار است یا این تصور نتیجه ی تمایل رسانه هاست برای یافتن چهره های هیجان انگیز، تمایلی که خود سلیمانی در شبکه های اجتماعی چندان بی رغبت به تقویت آن نبود؟ مهمان های برنامه: آرش آرامش و علم صالح

می توان در میان بخشی از مردم و شماری از تحلیل گران سیاسی در ایران یک تغییر مهم دید. در این تغییر آنچه که امید گذار به دمکراسی بود جایش را به نگرانی از تبدیل شدن به مدلی شبیه به کره شمالی داده است. از نظر آن‌ها که این نگرانی را دارند انتخابات مجلس در پی رد صلاحیت های گسترده و نتیجه ی آن انتخابات که به مجلسی همراه با جریان تندرو و غالب جمهوری اسلامی می انجامد به اضافه ی تحولات دیگر از جمله اظهارات و فرمان‌های اخیر آیت الله خامنه ای این دورنما را محتمل می کند. آیا ایران ممکن است بدان سو حرکت کند؟ آیا جمهوری اسلامی می تواند جامعه ی ایران را به آنچه که آیت الله خامنه ای گام دوم انقلاب نامیده وادار کند؟ ولی آیا این کار شروع نشده و آیا این روند در چیزی که بخشی از مردم می گویند نمود نیافته، اینکه بگذاریم تندروان حاکم ببرند و بدوزند تا نتیجه اش هویدا شود؟ در برنامه ی این هفته مهدی مهدوی آزاد تحلیل گر سیاسی می گوید جمهوری اسلامی دارد نظم جدیدی بپا می کند که بی شباهت به کره شمالی نیست و مجلس کنونی حلقه‌ای از این پروژه یا نظم جدید است. اما ملیحه محمدی او هم تحلیل گر سیاسی می‌گوید این کشتی نفس گیر در صحنه ی سیاسی ایران چنین ادوار ناامیدکننده‌ای کم نداشته و دورنمایی که می بیند شباهتی به کره شمالی نخواهد داشت

شاید شنیده باشید که اجاره ی ساعتی آپارتمان در تهران اعتراض شماری از مقامات و مسئولان، از پلیس تا اتحادیه ی بنگاه های معاملات ملکی، را برانگیخته. یکی از آنان گفت وقتی سایتی عکس خانمی را گذاشته که به خیابان نگاه می‌کند و زیر آن نوشته خانه ی ساعتی، معلوم است چه قصدی از اجاره ی این نوع خانه‌ها دارد. همزمان، جنجالی بر سر گفته های یکی از جامعه شناسان مدافع حکومت درگرفت که گفته بود در مقدس ترین شهرهایمان شهرنو را زنده کرده ایم. آنچه این دعواها را ایجاد کرده تفاوت وضعیت کنونی است با آنچه که شهرنو نامیده می شد و پیش از انقلاب ایران محله ای بود برای خرید و فروش سکس. تفاوت در این است که حالا این کسب و کار دیگر محدود به یک محله نیست بلکه پراکنده ست در شهرها، از جمله شهرهای مذهبی. آیا خرید و فروش سکس که در حال حاضر با یا بدون کلاه شرعی، فراوان، پراکنده، و غالبا در خفا انجام می شود نباید قانونی شود و تحت نظارت درآید تا از خطرات مخفی بودن و پراکنده بودن آن کاسته شود؟ آیا نباید برای خرید و فروش سکس شرایطی فراهم کرد که کم ترین خطرات ممکن را در بر داشته باشد و پیامدهای اجتماعی آن را هم در حد ممکن کاهش دهد؟ مهمان های برنامه آرش علایی و نسرین اسفندیاری

خبرهای بد با ما چه می‌کنند؟ جریان مداوم خبرهای ناگوار که به دلیل عمومی بودن در مقیاس میلیونی تکثیر می‌شوند چه تاثیری برجا می‌گذارد؟

در سال های اخیر لفظ نئولیبرالیسم چنان رایج شده که گاه الفاظ هم خانواده اش چون سرمایه داری، کاپیتالیسم و لیبرالیسم را در سایه قرار داده است. نئولبرالیسم چیست و چرا چنین کاربرد وسیعی پیدا کرده است؟

ایده‌ی خلافت یا امارت اسلامی در دو دهه‌ی اول سده‌ی جاری پیروان زیادی پیدا کرد. آیا فروکش حرکت‌های سنی جهادی چون داعش این آرمان را برانداخته یا اعتقاد به آن چون آتش زیر خاکستر زنده است؟

در سالی که در پیش است مشغله ی اصلی پرزیدنت ترامپ انتخاب مجدد است و واکنش ایران به ترور قاسم سلیمانی هم نشان داد مشغله ی اصلی آیت الله خامنه ای بقای نظام ست. حاصل جمع این دو گزاره به چه ممکن است بینجامد؟

تحصیل در مدارس خصوصی از نظر والدینی که توان استفاده از آن را دارند حقی ست که برای فرزندانشان از آن چشم پوشی نمی کنند. پس چرا این موضوع در سالهای اخیر محل بحث های جدی سیاسی شده است؟ مهمان‌های برنامه: سعید پیوندی ؛ جامعه‌شناس ، بردیا گرشاسبی؛ پژوهشگر اقتصاد و حلیمه شریفات کارشناس آموزشی.

تحصیل در مدارس خصوصی از نظر والدینی که توان استفاده از آن را دارند حقی ست که برای فرزندانشان از آن چشم پوشی نمی کنند. پس چرا این موضوع در سالهای اخیر محل بحث های جدی سیاسی شده است؟

هم برای شرکت کنندگان در جشنواره فجر و هم برای تحریم کنندگان آن مسئله چیزی بیش از یک جشنواره ست. آیا جامعه هنری و فرهنگی در ایران احساس می کند در یک بزنگاه تاریخی قرار دارد؟ اغلب اوقات می توان فراموش کرد که پشت رویدادها و مناسبت های فرهنگی و تمدنی چیزی نهفته ست که یک نظریه پرداز آلمانی قرن بیستم توحش نامید. منظور او این بود که خشت خشت هنر و فرهنگ و تمدن با حذف و رنج و استثمار و دروغ و فریب بر هم گذاشته می شود. اغلب اوقات این را می توان فراموش کرد. اگر غیر از این بود شاید آفرینش هنری و زایش فرهنگی ممکن نمی شد. ولی در پی سقوط هواپیمایی با موشک سپاه و تلاش برای انکار آن، بسیاری از هنرمندان ایرانی این فراموشی را فراتر از توان خود یافتند. آن ها جشنواره ی فجر را تحریم کردند. برای شماری از آن ها این تحریم از سر سوگواری و همدردی بود و برای شماری به نشانه ی اعتراض. آیا این یک واکنش طبیعی نبود؟ اگر بود، چرا بخش دیگری از هنرمندان به آن نیپوستند؟ آیا آن ها داغدار نبودند؟ آیا معترض نبودند؟ چه چیز بود در پس آن چند روز تکان دهنده که جامعه ی هنری در ایران را دو دسته کرد؟ مجید آدین انیماتور می گوید در شرایط کنونی تصمیم یک هنرمند چیزی جز تحریم جشنواره نمی تواند باشد و محمود فرجامی نویسنده ظنز و کمدین امکان شرکت در آن را نداشت اما تحریم آن را خطا می داند.

جابجایی طبقاتی ناشی از انقلاب ایران چگونه بود و چهار دهه بعد از این جابجایی صاحبان قدرت سیاسی در جمهوری اسلامی به چه قشر یا طبقه‌ی اقتصادی تبدیل شده اند؟ رویه‌ی تبدیل امتیاز سیاسی به امتیاز اقتصادی پدیده ایست که نه فقط اقتصاددان‌ها و عالمان سیاسی را به خود مشغول کرده بلکه مایه‌ی داستان‌ های جذابی هم شده است. مخاطبان این برنامه احتمالا با داستان قلعه‌ی حیوانات آشنا هستند. دست به دست شدن قدرت سیاسی و سپس اقتصادی در انقلاب ها گاه جابجایی طبقاتی خوانده می‌شود و گاه برآمدن مستضعفان و سرنگونی مستکبران. جدای از نامی که بر آن گذاشته می‌شود آنچه کنه این روند را تشکیل می‌دهد ترجمه ی امتیاز در یک صحنه ی اجتماع از جمله سیاست و امنیت به امتیاز در صحنه‌ی دیگر از جمله اقتصاد است. شاید بی دلیل نیست که در جمهوری اسلامی لفظ رانت تا این حد رایج شده است. آیا رانت مکانیسم غالب در تسهیل جابجایی طبقاتی ناشی از انقلاب نبوده و آنچه در این چند دهه می‌بینیم تثبیت اقتصادی قشر یا طبقه ی حاکمی نیست که از روحانیون و نظامیان تا بانکداران و تاجران و سرمایه داران وابسته به نهادهای قدرتمند سیاسی را در برمی‌گیرد؟ ولی آیا روند تبدیل امتیاز سیاسی به اقتصادی در جمهوری اسلامی ناگزیر بوده و بدون ترمز یا عواملی در کار بوده اند که این روند را کند یا گاه متوقف کنند؟ تصویر دقیق از جابجایی قدرت و ثروت در طول حیات جمهوری اسلامی چیست؟

مفهومی که با الفاظی چون خلق، توده و مردم بیان می شود در ادبیات سیاسی ایران پس از انقلاب دستخوش تغییر جدی شده است. چرا با آنچه که قبلا مورد تجلیل واقع می شد حالا با احتیاط برخورد می شود؟

گاه از جنگ تمدن ها صحبت می شود گاه از گفتگوی تمدن ها. اما تمدن چیست؟ آیا این مفهوم می تواند به فهم دنیای امروزکمک کند؟ این برنامه قبلا یک بار پخش شده است.

و زن زاده نمی‌شوی. تو پس از زاده شدن تبدیل به زن می‌شوی. این پیام سیمون دوبووار برای زنان است. در این پیام یک گمراهی آشکار دیده می‌شود یا یک حقیقت غالبا فراموش شده؟ این برنامه پیشتر یک بار پخش شده است..

از اعتراض‌های آبان ماه در ایران چه می‌آموزیم؟ این اعتراض‌ها امیدواری به دگرگونی کیفی اوضاع را بیشتر کرد یا نه؟

ایدئولوژی چیست؟ آیا ایدئولوژی آنگونه که کارل مارکس گفت واقعیت را وارونه جلوه می دهد یا چیزی بیش از آن است؟ فرق ایدئولوژی با جهان بینی و مفاهیم همجوار آن چیست؟

در هنر تجسمی معاصر ایرانی چه می‌بینیم؟ این هنر برای کیست؟ آیا حراج های سال های اخیر با مبالغ هنگفت برای آثار ایرانی نشانه‌ی جهانی شدن این هنرست؟

آیا رهبرانی چون ترامپ و پوتین و مودی و اردوغان می توانند فصل جدیدی در مناسبات جهانی رقم بزنند؟ ناسیونالیسم در شکل کنونی چه پیامدهایی دارد؟

این موضع که تنها دین من دین راستین است تا چه حد قابل دفاع است؟ آیا منحصر دانستن دین خود، زمینه‌ی متهم کردن دیگران به ارتداد و الحاد نمی شود؟

آمریکا توسط استعمارگران گشوده شد اما مردمی که آن را ساختند از آنجا که از آزار عقیدتی در اروپا فرار کرده بودند رسالت خود را دفاع از آزادی و عدالت قرار دادند، رسالتی که در طول حیات ایالات متحده‌ی آمریکا مانع از آن شده که ایده‌ی انزواطلبی به کلی بر سیاست خارجی آن چیره شود. ایده‌ی رسالت آمریکا در دفاع از حق اما از نظر بسیاری از مردم آن کشور، آمریکا را به ژاندارم دنیا تبدیل کرده است. بارزترین رای مردم آمریکا به پرهیز از ژاندارمی دنیا در انتخابات ریاست جمهوری پس از جنگ اول جهانی بود. اما طولی نکشید که خطر فاشیسم در جنگ جهانی دوم دولت و مردم آمریکا را به نتیجه‌ی دیگری رساند. از آن زمان روسای جمهور آمریکا به این یا آن سوی این طیف متمایل بوده‌اند. جوزف کندی در دهه‌ی شصت میلادی در این سخنرانی از آمریکایی صحبت می‌کند که نقض حقوق بشر را تحمل نمی‌کند، حقوقی که ملت آمریکا همیشه محترم می‌شمارد، هم در داخل کشور و هم فراتر از مرزهای آمریکا. به گفته‌ی او این سنتی ست که آمریکا به آن افتخار می‌کند. اما آنچه کندی گفت در سال‌های اخیر بیشتر به چالش کشیده شده است. دونالد ترامپ می‌گوید به آمریکاست که اعتقاد دارد و به عنوان رییس جمهور آمریکا، منافع آمریکا را در صدر قرار می‌دهد همانطور که رهبران کشورهای دیگر منافع کشور خودشان را باید مقدم بشمارند. سخنان دونالد ترامپ به نظر بسیاری از تحلیل گران سیاسی نشانه‌ی دور جدیدی از انزواطلبی در آمریکاست. اما برای مردم دیگر نقاط جهان، برای مردمی که آمریکا را در کشور خود یا در اطراف خود می‌بینند یا حضور آن را به اشکال مختلف تجربه می‌کنند انزواطلبی آمریکا مفید است یا رسالت‌گرایی آن؟ کدام یک در جهان موجود به ثبات و پیشبرد آرمان‌های بشری می‌انجامد؟ این سوال را با مهمان‌های برنامه در میان می‌گذاریم. رضا تقی‌زاده، تحلیل‌گر سیاسی می‌گوید نظام جهانی باید هرم‌گونه باشد و چه بهتر که آمریکا در راس این هرم باشد. شهران طبری، او هم تحلیل‌گر سیاسی میگوید منافع خود آمریکا اقتضا می‌کند که انزوا پیشه نکند و بهمن نیرومند، فعال سیاسی می‌گوید آنچه رسالت‌گرایی آمریکا نامیده می‌شود نفعی به دیگران نرسانده است

در نظریه ی گذار که در نیمه سده ی بیستم شکل گرفت و در پایان آن سده با فروپاشی اتحاد شوروری دوباره باب شد عموما لفظ گذار در جوار لفظ دمکراسی به روندی اطلاق می شود که طی آن نظام استبدادی جای خود را به نظامی می دهد که در آن حداقلی از مبانی دمکراسی رعایت می شود. گذار در چنین نظریه ای در تمایز با انقلاب مطرح می شود. روند گذار عموما حاصل مجموعه ای از عوامل داخلی و خارجی توصیف می شود که طی آن در نهایت از یک نظام سیاسی مانع دمکراسی به نظامی عبور می شود که شاید همه ی شاخص های دمکراسی را نداشته باشد اما در آن مسیر حرکت می کند. حالا که فشار خارجی بر ایران شدت گرفته و مشکلات داخلی جمهوری اسلامی افزایش یافته بخشی از اپوزیسیون ایرانی به این اعتقاد رسیده گه زمینه های گذار به دمکراسی در حال شکل گرفتن است. آیا چنین است؟ یکی از نشانه های آغاز دوران گذار وضوح یافتن روند فروپاشی نظام سیاسی است. آیا چنین چیزی در ایران مشاهد می شود؟ یکی از نشانه های دیگر آغاز دوران گذار وجود یک جریان اعتراضی و حدی از شکل گیری رهبری این جریان اعتراضی است. آیا چنین چیزی در ایران و در اپوزیسیون ایران می توان دید؟ این موضوع را با مهمان های این هفته در میان می گذاریم. مهران براتی معاون دبیرکل شورای مدیریت گذار از جمهوری اسلامی، تشکلی که به تازگی شکل گرفته، نسبت به شروع این روندها در ایران خوشبین است و می گوید زمان آن رسیده که نیروهای سیاسی از تلاقی عوامل داخلی و خارجی برای تسهیل روند گذار در ایران استفاده کنند.. سعید برزین تحلیل گر سیاسی می گوید گفتمان و نظریه ی گذار آن گونه که در علوم سیاسی شکل گرفته و تدوین یافته نمی تواند در بیان وضعیت حال حاضر ایران راهشگا باشد اقای برزین بگید نظریه ی گذار چی می گه و چرا ایران امروز در این نظریه از نظر تحلیلی وضوح چندان پیدا نمی کنه؟

فلسفه‌ی رواقی، فلسفه‌ای که در رواق‌های یونان باستان گسترش یافت و به همین دلیل به این نام خوانده می‌شود چندین سده به رغم رقابت با آرای فلسفی هم‌عصر، با آنان در یک چیز شریک بود. پرسش اصلی فیلسوفان رواقی در حوزه‌ی فلسفه‌ی زندگی و فلسفه‌ی اخلاق مثل دیگر فیلسوفان زمانه‌ی خود این بود که زندگی ارزشمند چیست و چه چیز انسان را سعادتمند می‌کند. بی‌دلیل نیست که این سوال برای مخاطبان این برنامه آشناست. ادب فارسی چه در شعر و چه در نثر مرتب با پرسش‌های مشابه درآویخته است. تو درمان غمها ز بیرون مجو، که پازهر و درمان غمها تویی. در فلسفه‌ی عامیانه‌ی مردم این سرزمین هم مفاهیم مشابه با آنچه رواقیون می‌گفتند غریب به نظر نمی‌رسد. اگر مومنی امروزی به یکی از رواقیون بگوید تو به خدا توکل می‌کنی جواب او آری خواهد بود، منتها با درک خاص خودش از خدا. مایه‌ی شگفتی نیست که آرای رواقیون با بسیاری از فلسفه‌های شرقی درآمیخته و سبک‌های زندگی و مکتب‌های فکریی آفریده که هم در غرب و هم در شرق محبوبیت روزافزون می‌یابند، ذهن‌آگاهی یکی از این مکتب‌هاست در برنامه‌ی این هفته سروش دباغ، پژوهشگر فلسفه و نواندیش دینی می‌گوید پاسخ‌های رواقیون به سوالات امروزی چنان نغز است که در حوزه‌های مختلف از جمله روانشناسی به کار می‌آید. منوچهر حقیقی‌راد، دانش آموخته‌ی فلسفه و مترجم آثار فلسفی در مورد اینکه این آرای اصیل رواقیون است که گسترش می‌یابد و مکتب‌های امروزی بیان دقیقی از آن آراست تردید دارد.

ماکس وبر یکی از پدران جامعه شناسی می‌گوید قوم و احساس تعلق به گروه قومی یک تصور است و برای آن ساخته می‌شود که جماعت‌های انسانی در رقابت بر سر منابع و سرمایه‌های مادی و اجتماعی موقعیت بهتری به دست بیاورند. ناگفته پیداست که این نگاه خوشایند کسانی نیست که در هویت قومی چیزی فراتر از این می‌بینند. آنان در نقد این نگاه می‌گویند اگر چنین است همین استدلال را در مورد مفهوم ملت نیز می‌توان به کار گرفت کمااینکه توصیف ملت به عنوان اجتماعی خیالی یا تصوری، اکنون در علوم اجتماعی جا افتاده است. شاید در ادامه‌ی همین ادله است که کلیفورد گیرتز انسان‌شناس آمریکایی می‌گوید: "این تجارب و زیست روزمره است که باعث می‌شود تمایز از دیگران بر مبنای قومیت تمایزی دیرین و ذاتی پنداشته شود." آنان که در کشورهایی چون ایران و افغانستان تحت عنوان اقلیت قومی زندگی می‌کنند این تجارب روزمره را تحت عنوان ستم قومی بیان می‌کنند، تبعیض‌های ریز و درشتی که از فرهنگ و زبان تا اقتصاد را در برمی‌گیرد. قوم چیست و هویت قومی چگونه هویتی‌ست و ربط آن با ملت و هویت ملی چیست؟ چه چیزهایی هویت قومی را شکل می‌دهد: زبان؟ تاریخ؟ فرهنگ و رسوم؟ بن مایه‌ی ژنتیک؟ این موضوع را با مهمان‌های این هفته در میان می‌گذاریم.علم صالح استاد مطالعات خاورمیانه می‌گوید نوع شکل‌گیری بسیاری از ملتها در دوران استعمار باعث شد هویت قومی نیرویی خفته و قدرتمند باقی بماند.شاهد علوی تحلیل‌گر سیاسی می‌گوید هویت گرایی ملی در ایران بر یک بنیاد پرتناقض استوار است. از او خواهیم پرسید منظورش چست؟

در تاریخ اعتراف‌‌‌گیری گسترده‌ی سیاسی از طریق شکنجه در دولت‌های مدرن، سه نام آشنا وجود دارد. اتحاد شوروی دهه‌ی سی و چهل سده‌ی گذشته، کامبوج تحت سلطه‌ی خمرها، و جمهوری اسلامی از آغاز تاکنون. آخرین دور اعترافاتی که در اذهان ایرانی‌ها مانده با چهره‌های پژمرده‌ی بعضی از متهمان شاخص در دادگاه تداعی می‌شود. اینکه چه چیز باعث می‌شود یک نظام سیاسی اعتراف‌گیری پیشه کند پرسشی کم و بیش فرسوده است اما اینکه چرا یک نظام در طول حیات خود به این اعتراف‌گیری ها ادامه می‌دهد قابل درنگ است. در اتحاد شوروری این رسم با تصفیه‌ی حزب حاکم توسط استالین برافتاد و در بخش اعظم حیات شوروی دیگر خبری از اعتراف اجباری نبود. خمرهای سرخ در کامبوج هم عمر چندانی نکردند که نشان دهند از اعتراف‌گیری دست می‌کشند یا نه. تنها جمهوری اسلامی ایران است که بر ادامه‌ی این رسم پافشاری می‌کند. چرا؟ آیا همین پافشاری است که باعث شده در آنسوی این کشمکش، بخشی از مخالفان جمهوری اسلامی اعتراف‌دهی را جدی نگیرند و آن را نمایشی بی‌رمق بپندارند؟ و آیا همین باعث شده قبح اعتراف‌گیری از بین برود؟ این سوال‌ها را با مهمان‌های این هفته در میان می‌گذاریم.

در پنل اول مازیار بهاری، روزنامه‌نگار و مستند ساز. آقای بهاری خود قربانی این اعتراف‌گیری‌ها بوده است.

و ایرج مصداقی. فعال حقوق بشری. آقای مصداقی خاطرات خود از زندان و دستگاه اعتراف‌گیری جمهوری اسلامی را در کتابش به تفصیل توصیف کرده.

مخاطبان آن‌ها در پنل دوم تارا آغداشلو دانشجو و بهمن مرادیان‌پی روزنامه‌نگار

اخلاق زیست محیطی چگونه اخلاقی‌ست، چه پرسش‌های فلسفی در پی دارد و چه تغییراتی در نحوه‌ی زندگی ایجاد می‌کند؟

در سال 1972 میلادی یک گروه زیست محیطی به نام سییرا کلاب شرکت غول پیکر والت‌دیسنی را به دادگاه کشاند. شکایت آنان بر این اساس بود که منطقه‌ای که والت‌‎دیسنی می‌خواست به پیست اسکی تبدیل کند فارغ از انسان و نیازهایش یک ارزش ذاتی داشت و باید حفاظت می‌شد. در آن زمان دادگاه این شکایت را رد کرد ولی نیم سده‌ای که از آن شکایت گذشته دوران آگاهی بیشتر بشر بر خطرهای زیست محیطی بوده است. بعید نیست شکایت مشابهی در زمان حاضر به نتیجه‌ای متفاوت بینجامد. افزون بر سوال‌های نظری در مورد ارزش محیط زیست و ربط آن به جایگاه انسان در طبیعت، در این نیم سده شاهد رشد انفجاری اخلاق عملی زیست‌محیطی هم بوده‌ایم، عملی به این معنا که شمار بیشتری از مردم آن پرسش‌های نظری را به الزاماتی ترجمه می‌کنند که سبک زندگی خود و اطرافیان‌شان را به کلی دگرگون می‌کند. در برنامه‌ی این هفته می‌پرسیم این الزامات عملی چیست و پرسش‌های نظری مربوط به محیط زیست چه پیامدهایی در حوزه‌ی سیاست‌گذاری اقتصادی و اجتماعی دارد.

سوده راد فعال و پژوهشگر هم در حوزهی برابری جنسیتی و هم در حوزه‌ی محیط زیست می‌گوید اخلاق زیست محیطی زندگی‌اش را به کلی دگرگون کرده است.

حسن منصور اقتصاددانی که مبحث اقتصاد و محیط زیست را هم تدریس کرده می‌گوید رشد جوامع اولویتی‌ست که باید با نیازهای زیست‌محیطی جمع شود اما نباید قربانی آن شود.

دانش مرادی استاد زیست‌شناسی تکاملی در بیرمنگام می‌گوید فعالان زیست محیطی ابتدا باید مشخص کنند که نوع بشر را در کجای صحنه‌ی زیست‌محیطی قرار می‌دهند.

در دوران پهلوی وقتی از تاریخ ایران صحبت می‌شد تقسیم آن به پیش و پس از اسلام رایج‌ترین امر بود. حالا، چهل سال پس از انقلاب آنچه در نظر اول به چشم می‌آید شکاف ناشی از وقوع آن در روایت‌های مربوط به سیاست و اجتماع ایران است، روایت‌هایی که دیر یا زود به انقلاب و گسست بنیادین ناشی از آن ارجاع می‌دهند. این وضعیت نتیجه‌ی حضور سنگین انقلاب پنجاه و هفت در ذهن ایرانی‌هاست. شبحی که از بیزاری تا دلبستگی تا شیفتگی نوستالژیک می‌انگیزد و باعث می‌شود هر تحلیل و حتی هر روایت به ظاهر خنثی و بی‌طرفانه مملو از احساسات فروخورده باشد. آیا در چنین شرایطی می‌توان انقلاب ایران را تحلیل کرد؟ آیا نسل‌هایی که در انقلاب شرکت کردند و نسل‌های بعدی که خاطره و اثرات انقلاب به اشکال مختلف به آن‌ها منتقل شد می‌توانند از آن فاصله بگیرند و به نحوی از آن حرف بزنند که آموزنده باشد و راهگشا برای مواجهه با معضلات فکری و عملی امروزی؟ احمد سلامتیان که خود در کانون انقلاب به عنوان فعال سیاسی و بلافاصه پس از آن به عنوان سیاستمدار فعالیت می‌کرد می‌گوید امکان "بحث سالم و بافاصله برای آموختن از انقلاب نمی‌بیند." آزاده کیان هم جامعه‌شناسی که در انقلاب مشارکت کرده. او می‌گوید ابزارهایی هست که بتواند به ما در تحلیل منصفانه‌ی انقلاب کمک کند و اگر تحلیل منصفانه اندک است دلیل آن را باید در جای دیگری جستجو کرد.

اگر به کسانی که جنبش‌های مدنی را مطالعه می‌کنند بگویید قاعده‌ی سه و نیم درصد چیست فارغ از اینکه با آن موافق باشند یا مخالف، بلافاصله در مورد اریکا چنووت صحبت خواهند کرد. این پژوهشگر علوم سیاسی به همراه همکارش داده‌های مربوط به 323 مبارزه‌ی خشونت‌آمیز و خشونت‌پرهیز در یک دوره‌ی شانزده ساله را جمع‌آوری کرد و به این نتیجه رسید که برای ایجاد تغییر سیاسیِ جدی کافی است که سه و نیم صد از جمعیت به طور فعال در اعتراض‌ها شرکت کنند. او که استاد علوم سیاسی در دانشگاه هاروارد است می‌گوید بزرگی جمعیت معترض واقعا در ایجاد قدرت و ایجاد حس قدرت نقش دارد و در آن واحد نیروهای سرکوبگر و نظام حاکم را هم دچار حس ناتوانی می‌کند. اما گفتن اینکه جمعیت بزرگ قدرت‌آفرین است یک چیز است و یافتن قاعده‌ای برای زمانی که نظام‌های حاکم در اثر اعتراض‌های خشونت‌پرهیز مردمی فرو می‌ریزند چیزی دیگر است. آیا واقعا می‌توان گفت شرکت فعال سه و نیم درصد از مردم می‌تواند تغییر سیاسی جدی ایجاد کند؟ این پرسش به ویژه برای کشوری چون ایران اهمیت دارد، کشوری که نارضایتی عمومی در آن قابل انکار نیست اما این نارضایتی به جنبشی که چالشی جدی برای نظام حاکم ایحاد کند تبدیل نشده است. در بحث این هفته عمار ملکی استاد علوم سیاسی در هلند می‌گوید با نتایج چنووث موافق است و اگر جمعیت معترض فعال در ایران به نصاب سه و نیم درصد برسد نظام حاکم در ایران رفتنی خواهد بود. اما علی حاجی قاسمی استاد جامعه شناسی در سوئد می‌گوید پیچیدگی‌های جامعه و اقتصاد ایران در چنین مطالعاتی دیده نمی‌شود، پیچیدگی‌هایی که هرگونه حکم صریح در حوزه مناسبات حکومت و مردم در ایران را با دشواری روبرو می‌کند.

در شهری که اوین و کهریزک دارد، می‌توان نماز خواند؟ حتما می‌پرسید منظور از این سوال چیست؟ آیا می‌توان اوین و کهریزک را با بنیان و ذات اسلام مربوط دانست؟ ذات اسلام چیست؟ چه صفتی برازنده‌ی اسلام و بیان ذات آن است؟ رحمانی؟ انقلابی؟ ناب محمدی؟ انکار اینکه بین اوین و اسلام رابطه‌ای هست، بر این نظراستوار است که ذات اسلام رحمانی‌ست. در این نگاه، ذات اسلام ثابت است و نامتغیر و بخش اعظم آنچه که در طول تاریخ به نام اسلام نوشته شده، فرعی‌ست و رفتنی. اگر چنین است راه فهم ذات دین چیست؟ اگر تاریخ دین نمی‌تواند ما را به ذات آن راه ببرد چه چیز می‌تواند؟ چرا باید تاریخ اسلام را فقط در اوین و کهریزک جستجو کرد؟ مگر اسلام مادران ما بخشی از تاریخ این دین نیست؟ مگر اسلام میلیاردها نفر که از آن‌ها چیزی نمی‌دانیم به این دلیل که آزارشان به ما و به اطرافیانشان نرسیده، بخشی از تاریخ اسلام یا ذات اسلام نیست؟ در یک کلام، آیا ادیان، از جمله اسلام، ذاتی دارند و اگر دارند ذات اسلام را در کجا باید جستجو کرد؟ این سوال‌ها را با مهمان‌های این هفته‌ی پرگار در میان می‌گذاریم.

مهمان‌های برنامه: محمود صدری جامعه شناس محمد رضا نیکفر پژوهشگر فلسفه

این برنامه پیش از این نیز پخش شده است.

محافل قدرتمندی در دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی فشار بر ایرانی‌های خارج کشور را افزایش داده‌اند. در ماه‌های اخیر شماری از کسانی که مرتب به ایران سفر می‌کردند و در کارهای آکادمیک و تحقیقی‌شان خطری متوجه نظام حاکم نمی‌شد هم، مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌اند. گفته می‌شود چنین آزار و اذیتی یک پیام روشن برای جمعیت بزرگ‌تر ایرانی‌های خارج است. در سوی دیگر، دولت آمریکا محدودیت بر سفر ایرانی‌ها و ایرانی‌تبارها را در سال‌های اخیر افزایش داده است. این وضعیت به اضافه‌ی تشدید نگرانی‌ها در مورد امکان تقابل نظامی ایران و آمریکا، جامعه‌ی ایرانی مهاجر را دچار شکافی جدی کرده است. بخشی خواهان عادی‌سازی روابط ایران و آمریکا هستند و بخشی ادامه‌ی فشار بر دولت ایران را به صلاح می‌دانند. آیا می‌شود فهمید در این کارزار، ذهنیت غالب در میان ایرانی‌های خارج کشور چیست و کدام یک برای عموم آنان اهمیت بیشتری دارد؟ جامعه‌ی مهاجر ایرانی از ثروتمندترین و باسوادترین جوامع مهاجر در کشورهای غربی است. آیا در میان ایرانی‌های خارج کشور امکان شکل‌گیری یک سیاست واحد و پیگیری آن به عنوان اهرم فشار بر دولت ایران و دولت‌های غربی هست؟ اگر نه، چرا؟

نازیلا گلستان فعال سیاسی معتقد است تلاش جمهوری اسلامی در خارج از کشور یکی از عوامل دودستگی بین ایرانی‌های خارج کشور است.

احسان زاهدانی از نایاک، نهادی که برای عادی‌سازی روابط ایران و آمریکا فعالیت می‌کند، می‌گوید ایرانی‌های خارج می‌دانند که تغییر در داخل ایران از طریق تعامل دولت ایران با جهان خارج ممکن است.

در پی دریافت نامه‌ای از جیمی کارتر رئیس جمهورسابق آمریکا، پزریدنت ترامپ به او زنگ می‌زند. هر دو موافقند که چین "دارد از آمریکا سبقت می‌گیرد." بر اساس آنچه از این مکالمه می‌دانیم کارتر در ادامه می‌گوید از چهل سال پیش که بین چین و آمریکا روابط عادی برقرار شده چین حتی یک سنت خرج جنگ نکرده ولی آمریکا به طور مداوم در جایی از جهان در حال جنگ بوده و سه تریلیون دلار خرج این جنگ‌ها کرده است. آنها که آینده را از آن چین می‌دانند وقتی چند ماه پیش، این ماجرا را از زبان جیمی کارتر شنیدند خوشحال شدند. اما آیا این داستان چیزهایی را ناگفته نمی‌گذارد؟ شتاب رشد اقتصادی چین رو به کاهش است. جمعیت آن به دلیل احساس ناامنی اقتصادی ترجیح می‌دهد پس انداز کند تا خرج، و این اقتصاد کشور را کم بنیه می‌کند. رهبران چین میلیون‌ها نفر را که امید به توسعه سیاسی داشتند ناامید کرده‌اند و میلیون‌ها مسلمان را یا در اردوگاه‌های بازپروری یا در شهرهای‌شان در معرض محدودیت‌های عقیدتی گذاشته‌اند. اینها کافی است تا پیچیدگی‌های این سوال که آینده از آن چین است یا آمریکا را دریابیم. در برنامه‌ی این هفته یونس جلالی کارشناس انرژی که هم در چین و آسیای شرق و هم با شرکت‌های غربی کار کرده می‌گوید جمعیت کثیر، ثبات و دولت مقتدر مرکزی، چین را از بسیاری از عارضه‌هایی که در غرب می‌بینیم در امان نگه می‌دارد. سارا بازوبندی اقتصاددانی که تحولات چین را دنبال کرده اعتقاد دارد این عوامل اتفاقا ممکن است به پاشنه‌ی آشیل چین تبدیل شود حال آنکه ساز و کار دمکراتیک در آمریکا به آن امکان تکاپو برای تصحیح خطاها را می‌بخشد.

جنگ های ایران و روسیه دویست سال پیش در جریان بود اما مهر شکست در آن ها بر ذهنیت ایرانی چنان زنده است که از عهدنامه های پایان جنگ ها هنوز در مجادلات سیاسی روز استفاده می‌شود. ولی این جنگ ها ممکن بود تحت شرایطی به نتیجه ی دیگری بینجامند؟

اهمیت سکس در زندگی چقدر است؟ با چه سنجه هایی می شود جواب این سوال را یافت؟ چه بخش از سکس طبیعی ست و چه سهمی از آن مربوط است به اجتماع و ساخت اجتماعی؟ بین سکس و عشق می توان رابطه ی قابل تعریفی یافت؟

تاثیر مهاجرت بر زندگی زناشویی چیست؟ آیا مهاجرت انگیزه‌ی جدایی در یکی از طرفین ازدواج را افزایش می‌دهد؟ زندگی در کشور جدید در رفتار زن و مرد چه تفاوتی ایجاد می کند؟

صد سال است که افغانستان مستقل شده. این استقلال صد ساله برای مردم کشور چه ثمراتی داشته است؟ در افغانستان به طور سنتی روز استقلال با جشن‌های مردمی همراه بوده و صحنه‌هایی آفریده که در کشورهای دیگر کم‌تر می‌بینیم. شاید به نحوی متناقض زیستن در جنگ و نابسامانی ست که مردم را به شادمانی در سالگرد استقلال در سال‌های پیش واداشته. آیا در خاطره‌ی جمعی این مردم جنگ‌های پیاپی با تلاش برای حاکم شدن بر سرنوشت خود و حفظ استقلال گره خورده است؟ جواب این سوال و سوال‌های مشابه را اگر نمی دانیم حالا در صد سالگی استقلال افغانستان زمانی مناسبی ست برای پرسیدن آن‌ها. استقلال افغانستان در واکنش به چه چیز بود و این استقلال از آن زمان برای این سرزمین و مردمش چه به بار آورده است؟ اگر صد سال پس از استقلال افغانستان، دولت متمرکز ملی که نماد استقلال هر مملکتی ست بر بخش مهمی از خاک کشور حاکم نیست و اگر این دولت در مذاکرات بر سر آینده کشور حضور ندارد آیا می توان با خوشبینی از ثمرات استقلال صد ساله نام برد؟

گفته می شود ناامیدی اجتماعی و ندیدن روزنه و مفری برای برون رفت از وضعیت موجود بیان حال و روز کنونی بیشتر مردم در ایران است. امید اجتماعی چیست و در شرایط ایران امروز به چه چیزهایی می توان امید بست؟

تا حال شده هنرمندی حرف دل شما را بزند آن هم در بدترین شرایط روحی تان؟ شده عصیان و درماندگی، انسداد فکری و سیاسی، گذشته گرایی سترون و فقدان امید، همه ی این ها به زبانی که زبان شماست بیان شود؟ چنین شود ولی ساعتی بعد از خود پرسیده باشید که این اما چه دردی از من دوا کرد؟

آیا تسنن و تشیع را از منظر نظریه‌ی سیاسی مستتر در آن‌ها می‌توان مقایسه کرد؟ اگر می‌توان، نتایج چیست؟ اصل امامت در شیعه و نوع رابطه‌ی دیانت و سیاست در تسنن هر یک از این دو مذهب را به کدام سو برده است؟

آتئیسم یا خداناباوری چیست و چرا گفته می شود در کشورهایی چون ایران و افغانستان در حال گسترش است؟

جنگ روانی احساسات را هدف قرار می دهد تا از طریق آن افکار را عوض کند. دولت های آمریکا و ایران که درگیر یک جنگ روانی تمام عیار شده اند این را می دانند. این جنگ روانی چه برد و باخت هایی و چه عاقبتی ممکن است داشته باشد؟

از روحانیون شاخصی که در انقلاب ایران در کنار آیت الله خمینی بودند تعداد کمی در صحنه‌اند. بیشتر آنان را یا مرگ ربوده یا دچار پیری و فترت شده اند. آیا جمهوری اسلامی توانسته نسل جدیدی از روحانیون جایگزین را تربیت کند؟

سی سال از مرگ آیت الله خمینی می گذرد و سی سال از شروع رهبری آیت الله خامنه ای. بنایی که جمهوری اسلامی نام دارد بیشتر محصول دست کدام یک از این دوست و کدام یک از دو بیت خمینی و خامنه ای شانس بیشتری دارد تا در ادامه متولی این بنا شود؟

بسیاری از کسانی که از رهبر شدن آیت الله خمینی در انقلاب ایران تاسف می‌خورند می‌گویند خمینی انقلاب را دزدید. آیا چنین است؟ ممکن بود تحت شرایطی انقلاب ایران با رهبری غیر از آیت الله خمینی به سرانجام برسد؟

فیزیک کوانتوم چه می گوید؟ ناسازگاری فیزیک کوانتوم با فیزیک کلاسیک به چه مسائلی در علم فیزیک دامن زده و چه پیامدهای فلسفی به دنبال داشته است؟

سوگواری در فرهنگ های مختلف چه کارکردی دارد؟ در غم از دست دادن نزدیکان چه مراحل روحی طی می کنیم و عزاداری برای آنان تا چه حد از سختی این مراحل می کاهد؟

آیا حکومت محمدرضا شاه پهلوی قابل اصلاح بود؟ چهار دهه فاصله از نظام پادشاهی این امکان را به ما می دهد که بپرسیم آن نظام قابلیت اصلاحی داشت یا نه. اگر نداشت چرا و اگر داشت چرا مخالفانش نتوانستند آن را دریابند؟

بسیاری از مخالفان دولت آمریکا آنچه در ونزوئلا در جریان است را تلاش برای تغییر رژیم می‌نامند. این همان سیاستی ست که از نظر آنان دولت ترامپ در مورد ایران هم در پیش گرفته. آمریکا در ونزوئلا در پی چیست و چقدر در رسیدن به هدفش موفق بوده؟

چهل سال پس از انقلاب، آیا زمینه ی ظهور یک رهبر سیاسی در جامعه ی ایران وجود دارد یا تجربه ی انقلاب و سرکوب، مانع از شکل گیری رهبری سیاسی اعتراض های مردمی می شود؟

رهبرسیاسی چه شرایط و چه کیفیاتی دارد که او را یک سر و گردن بالاتر از دیگر بازیگران زبده‌ی سیاسی قرار می دهد؟ کدام رهبران سیاسی در یک صد سال اخیر بیشترین کیفیات رهبری را از خود نشان داده اند؟

آیا بخشی از جریان چپ در سطح جهانی بر اثر ستیزه جویی با آمریکا جانب جمهوری اسلامی را نگرفته است؟ مبارزه با آمریکا به هر بهایی، به چه نتایجی می انجامد؟

بچه دار شدن و نگهداری از بچه مایه ی قدرت گیری زن در خانواده می شود یا اقتدار او در خانواده ار کاهش می دهد؟ ولی آیا در اجتماعات امروزی زن فرزند دار اعتبار و سرمایه نمادین بیشتری ندارد؟

مناظره های پس از انقلاب در تلویزیون سراسری ایران را به یاد دارید یا در باره ی آن ها شنیده اید؟ دو تن از مهمان های آن مناظره ها را دعوت کرده ایم تا بپرسیم از آن زمان چه سفر فکریی طی کرده اند؟

مناظره‌های پس از انقلاب در تلویزیون سراسری ایران را به یاد دارید یا درباره‌ی آن‌ها شنیده اید؟ دو تن از مهمان‌های آن مناظره‌ها را دعوت کرده ایم تا بپرسیم از آن زمان چه سفر فکریی طی کرده اند؟

اختلاف ایران و افغانستان بر سر آب رود هیرمند یا هلمند ناشی از چیست؟ آب این رودخانه در افغانستان چگونه کنترل و مدیریت می شود و این مدیریت چه تاثیری بر وضعیت دریاچه‌ی هامون در ایران دارد؟

افغانستان را از کی در تاریخ می توان دید؟ تمایز یافتن این سرزمین از نواحی مجاور از کجای تاریخ شروع شد و ریشه های آن چگونه و از چه زمانی شروع به رشد کردند؟

آیا انقلاب ایران ناگزیر بود؟ ممکن بود دستگاه حاکم و در راس آن، محمد رضاشاه پهلوی، بتواند مانع انقلاب شود؟ کی و تحت چه شرایطی؟

در مورد انسداد سیاسی در ایران زیاد گفته می‌شود اما در مورد انسداد فکر سیاسی کم تر می‌شنویم. یکی از مهمان های پرگار می‌گوید در چهل سالگی انقلاب ایران حال باید بپذیریم که فکر سیاسی نیاز به ترمیم دارد. منظور چیست؟

انقلاب ایران به زنان عاملیت و توانمندی بیشتری داد یا آن ها را در قید و بندهایی گذاشت که پس از چهل سال از آن رهایی نیافته اند؟ انقلاب نیروی زنان برای ورود به عرصه های سیاسی و اجتماعی را آزاد کرد یا آنان را اسیر فقه اسلامی کرد؟

فوتبال چیست؟ یک ورزش جذاب؟ یک ماشین عظیم اقتصادی؟ یک دم و دستگاه هویت ساز؟ چه چیز باعث شده فوتبال مرزهای ملی طبقاتی سنی و جنسیتی را بشکند؟

اعتراض های صنفی و کارگری در ایران رو به افزایش است. آیا این اعتراض‌ها منسجم اند و با هم پیوند خورده اند؟ آیا یک جنبش کارگری بالقوه خطرناک برای جمهوری اسلامی در حال شکل گیری ست؟

زلزله‌ی سرپل ذهاب نشان داد که سلبریتی یا آنکه پیشتر ستاره خوانده می‌شد در ایران امروز به یک مرجع مدنی تبدیل شده است. اهمیت یافتن سلبریتی ها و رواج فرهنگ سلبریتی ناشی از چیست و پیامدهای آن چیست؟

چهل سال پس از انقلاب ایران که به ایجاد یک نهاد مسلح انقلابی به نام سپاه پاسداران انجامید، می توان گفت سپاه پاسداران از یک نهاد انقلابی به نهادی پساانقلابی تبدیل شده است؟ فرماندهان سپاه در ایران چه آینده ای برای خود تصور می کنند؟

نیم سده‌ی پیش ایران در گیرودار اصلاحاتی بود که توسط شاه ایران، محمدرضا پهلوی، هدایت شد. آنچه که اصلاحات ارضی نام داشت نه تنها روستاهای ایران بلکه شهرها را هم دگرگون کرد. پیامدهای اصلاحات ارضی چه بود و تا چه حد به اهداف خود رسید؟

هند را می توان الگویی مناسب از توسعه معرفی کرد؟ اگر هند مثالی از توسعه ی فراگیر است چرا این همه اخبار ناخوشایند از آن می شنویم؟

امانوئل کانت، فیلسوف بارز نهضت روشنگری اروپا، حدود دویست سال پس از مرگش در ایران به نحوی روزازفزون کشف می شود. چرا؟ کانت چه می گوید؟

تروریسم چیست؟ آیا می توان فهمی از تروریسم ارائه داد که در دنیای مملو از منافع متضاد مورد پذیرش جهانی قرار بگیرد؟ عناصری اصلی که در تعریف تروریسم وارد می شوند چه هستند؟ اگر می توان عناصر اصلی و اولیه در تعریف تروریسم را شناسایی کرد چرا نمی توان از این مخرج مشترک برای پی ریزی تعریف پذیرفته شده و جهانی از تروریسم استفاده کرد؟

اینترنت دیگر تنها یک تکنولوژی نیست. اینترنت زیست انسانی را متحول کرده است. مایه‌ی شگفتی نخواهد بود اگر تاریخ نگاران و انسان شناسان بعدها در دسته بندی اعصار تاریخی از انسان اینترنتی سخن بگویند. همانگونه که با آغاز کشاورزی، بشر متفاوتی پدید آمد با آغاز اینترنت هم تفاوتی بنیادی در زیست انسانی پدید آمده ست. فرصت ها و چالش های اینترنت چیست؟

آیا هخامنشیان آنقدر که تصور می شود در تاریخ ایران اهمیت دارند؟ کورش و داریوش مبدا ایران باستان هستند یا تلاش های صد ساله‌ی اخیر آن ها را به این صفت زنده کرده است؟

آریایی یعنی چه؟ می توان رد پای نژادی به نام آریایی را/ در تاریخ ایران زمین گرفت و به امروز رسید؟ ایرانی ها تا چه حد می توانند خود را آریایی بنامند؟ این برنامه یک بار دیگر پیش از این پخش شده است

این پرسش که علل ناکامی جوامع اسلامی چیست قدمت چند صد ساله دارد. جواب کجاست؟ این ناکامی درونی ست و برای توضیح آن باید عوامل بومی را جستجو کرد یا منشا خارجی دارد و ناشی از مناسبات استعماری ست؟

آیا اقتصاد ایران از پس تحریم های آمریکا برمی آید؟ از مقایسه ی تحریم های کنونی با دور پیشین تحریم ها در زمان اوباما به چه نتایجی می رسیم؟

در تاریخ ایران کم تر دولتمردی می توان یافت که در خوشنامی به پای امیرکبیر برسد. میرزا محمد تقی فراهانی کی بود و از او چه برجای ماند؟

آیا فلسفه پیشرفت می کند؟ اگر در فلسفه پیشرفت می بینیم چرا پرسش های بنیادی فلسفی همان است که از ابتدا بوده و اگر فلسفه پیشرفت نمی کند فیلسوفان امروزی چکار می کنند؟

در مورد شخصیت تاریخی پیامبر اسلام چه می دانیم؟ آنچه می دانیم تا چه حد با افسانه آمیخته است؟ منابع اصلی ما برای شناخت محمد بن عبدالله چه هستند و تا چه حد سندیت تاریخی دارند؟

جهان کنونی به صحنه ی نظام های اخلاقی متنوع و گاه کاملا متضاد تبدیل شده و این تنوع در نتیجه ارتباط مداوم فرهنگ ها و جوامع بیشتر به چشم می آید. آیا چنین وضعیتی ما را به نسبی گرایی اخلاقی نمی رساند؟ نسبی گرایی اخلاقی چیست؟

آیا دونالد ترامپ ماندنی‌‌ست و دور دوم ریاست جمهوری او را خواهیم دید؟ در این مورد زود است بحث کنیم. اما در جواب یک سوال دیگر شاید بتوان نظرات متفاوت را سنجید، آیا ترامپ، آنگونه که تابحال بوده، تاثیرات ماندگاری بجا می گذارد؟

سازمان مجاهدین خلق متشکل ترین گروه مخالف جمهوری اسلامی ست. این گروه تلاش می کند خود را آلترناتیو جدی نظام اسلامی ایران معرفی کند. آیا چنین توانی در این سازمان دیده می شود ومی توان چنین دورنمایی برای آن تصور کرد؟

قیصر کجایی، مردمو کشتن! این شعار یک بیان خلاق نوستالژی در سیاست ایران است. نوستالژی چیست و چه نقشی در سیاست امروز ایران بازی می کند؟

در داستان رایج از رشد شخصیت، داستانی که از کودکی با آن بزرگ می شویم، ازدواج یک فصل مهم است. انتظار می رود در زمان مناسب به این فصل جامه‌ی عمل بپوشانیم. ولی آیا ازدواج به معنی رایج در حال منسوخ شدن نیست؟

با مرگ داریوش شایگان، بومی گرایی ایرانی یکی از شناخته شده ترین چهره های خود را از دست داد. قافله ای که از بعد از انقلاب مشروطه با کسانی چون احمد کسروی و فخرالدین شادمان شروع شده بود در پیش از انقلاب ایران بسیار تاثیرگذار شد. با کتاب مشهور جلال آل احمد بومی گرایی و نقد غربزدگی دو روی یک سکه شدند. اما انقلاب ایران مهر خود را مثل هر چیز دیگر بر بومی گرایی هم زد. روشنفکران عرفی چون شایگان کم کم از بومی گرایی دور شدند و حتی شماری از روشنفکران دینی گفتند در بومی گرایی سنت و دین تبدیل به ایدئولوژی می شود. بومی گرایی چیست؟ آیا بومی گرایی با مرگ شایگان به تاریخ پیوسته یا در کسوتی دیگر در حوزه ی اندیشه و عمل سیاسی خود را نشان می دهد؟ به این معنا نمی توان سید علی خامنه ای را بومی گرا نامید؟ مهمان ها، مهرزاد بروجردی و حسین کمالی.